De Da Vinci Code

0
1295
blog placeholder

De Da Vinci Code is een religieuze misdaad-thriller van de Amerikaanse auteur Dan Brown. Het boek kwam uit in 2003. Dan Brown schreef voor de Da Vinci Code “Het Bernini Mysterie”, waarin ook het personage Robert Langdon de hoofdrol speelde, en erna “The Solomon Key”. De Da Vinci Code werd een wereldwijde bestseller waar meer dan zestig miljoen exemplaren van werden verkocht. Het boek is in vierenveertig talen vertaald, waaronder in het Nederlands. Ook in Nederland en Belgie werd het boek razend populair. Een jaar na de oorspronkelijke uitgave kwam er een geïllustreerde versie op de markt, met honderdzestig illustraties van voorwerpen en schilderijen die in het verhaal een rol spelen. Het bleef niet alleen bij boeken. In 2006 werd De Da Vinci Code verfilmd, met Tom Hanks in de hoofdrol, en kwam er een computerspel “The Da Vinci Code” uit.

De Da Vinci Code is niet alleen een veel gelezen boek, maar ook een van de meest spraakmakende boeken van de afgelopen paar jaar. Omdat feiten en fictie in het boek zodanig met elkaar verweven zijn, dat er op vele fronten discussies plaatsvinden over wat nu precies wel en niet waar is.

Er kwam veel kritiek op het boek, zowel uit de wetenschappelijke als uit de christelijke hoek. De Rooms Katholieke kerk, die zich zelden uitspreekt over kunstuitingen, heeft erop gereageerd omdat veel mensen het boek niet als roman, maar als wetenschappelijke werk lazen. Het voorgestelde leven van Jezus Christus strookt niet met de officiële opvattingen, en men ergerde zich ook aan het feit dat Dan Brown beweert dat de Kerk al eeuwenlang bewust een groot geheim verborgen houdt.

Het verhaal

Als Jacques Saunière, de curator van het Louvre in Parijs, wordt vermoord is de Amerikaanse hoogleraar Religieuze symboliek Robert Langdon de belangrijkste verdachte. Hij weet te ontvluchten dankzij de hulp van de Franse cryptologe Sophie Neveu, de kleindochter van Saunière. Samen ontdekken zij dat de curator aanwijzingen heeft achtergelaten die alleen zij kunnen ontcijferen. Veel van deze aanwijzingen verwijzen naar het werk van Leonardo Da Vinci en uiteindelijk leiden ze naar de Priorij van Sion, een geheime organisatie die al eeuwenlang een geheim bewaart met grote consequenties voor het christendom en de Katholieke kerk. Op de hielen gezeten door de politie, raken Langdon en Neveu daarnaast verwikkeld in een wedren met de kerkelijke organisatie Opus Dei, die de opdracht heeft om de bewijzen van het geheim te vernietigen.

Waar of niet waar?

In de Da Vinci Code lopen feiten en fictie totaal door elkaar heen. Er zitten zowel elementen in die op waarheid berusten, als volkomen fictieve geschiedenissen en voorwerpen. In zijn voorwoord meldt Dan Brown alleen dat de documenten, bouw- en kunstwerken in het verhaal correct worden beschreven. Of dat ook voor organisaties en geschiedenissen geldt laat hij in het midden. Robert Langdon is uiteraard een romanfiguur, hij is hoogleraar Religieuze Symboliek op Harvard. Aan deze universiteit is geen hoogleraar Religieuze Symboliek verbonden, maar het fictieve persoon Robert Langdon heeft in werkelijkheid wel een echte website. De theorieën in de Da Vinci Code worden geopperd door romanfiguren, maar Dan Brown vindt persoonlijk dat sommige geopperde ideeën best de moeite van het onderzoeken waard. Hoewel hij beweert dat de beschrijvingen van de kunstwerken authentiek zijn, is dit niet overal het geval. Over of Maria Magdalena rechts van Jezus staat afgebeeld op de fresco het “Laatste Avondmaal” van Leonardo da Vinci valt nog te twisten. Algemeen wordt aangenomen dat dit figuur geen vrouw is maar de apostel Johannes, afgebeeld als jonge man.

Maar de Cryptex, een uitvinding van Leonardo da Vinci om een geheime boodschappen te verbergen, heeft bijvoorbeeld nooit bestaan. Voor zover bekend heeft het genie uit de Renaissance echter nooit een dergelijk apparaat gemaakt of beschreven. Hieruit kun je opmaken dat ook de waarheidsclaim van de schrijver gewoon ook een onderdeel van de roman is.

De Priorij van Sion is ook zo’n bron van discussie. Deze geheime organisatie is niet door Dan Brown bedacht, maar verzonnen door de in het jaar 2000 gestorven Fransman Pierre Plantard, die beweerde de Grootmeester van het genootschap te zijn. Theorieën uit het zogenaamde “Dossier Secret” hierover circuleerden al langer en ook de auteurs van het boek “Holy Blood Holy Grail” maakten er gebruik van.

De betekenis van de Da Vinci Code

Waar of niet waar, de Da Vinci Code fascineert wereldwijd miljoenen lezers. Hoe dan ook is het een spannende thriller, die je in een adem uitleest. De combinatie met de mysterieuze en fascinerende onderwerpen in het verhaal en een interessante complottheorie stond garant voor een ware hype. Terwijl er vanuit wetenschappelijke en kerkelijke hoek uiteraard kritisch werd gereageerd, hebben veel schrijvers erop ingespeeld en schreven op hun beurt weer boeken over het werk van Dan Brown. Er verschenen kritieken, zoals “Waarom Jezus niet getrouwd was met Maria Magdalena” van John van Schaik en “The Da Vinci Hoax, Exposing the Errors in The Da Vinci Code” van Carl Olson en Sandra Miesel. Ook werden er tal van boeken uitgeven, die zich verder verdiepen in de kluwe van fictie en feiten. Hiervan werden “Geheimen van de Code” van Dan Burstein en “De geheimen van de Da Vinci Code” van Simon Cox in het Nederlands vertaald. Zelfs kwam er een parodie, “The Asti Spumante Code” van Toby Clements, die zich afspeelt in Brussel.

Nu was het genre niet nieuw en er kwam eveneens hernieuwde belangstelling voor eerdere boeken met vergelijkbare thema’s als ”The Templar Revelation” van Lynn Picknett en Clive Prince, waarvan de titel van het eerste hoofdstuk luidt “The secret code of Leonardo da Vinci” en “Holy Blood Holy Grail”, heilig bloed heilige graal, van Michael Baigent, Richard Leigh en Henry Lincoln. In 2005 werd Dan Brown door Lewis Perdue, de schrijver van “The Da Vinci Legacy” aangeklaagd wegens plagiaat, maar Brown werd hiervan vrijgesproken. Een jaar later waren het twee van de drie schrijvers van het “Holy Blood Holy Grail” die Brown aanklaagden wegens plagiaat. Ook hiervan werd hij vrijgesproken omdat Dan Brown zich evenals zijzelf had gebaseerd op het “Dossier Secret”van Pierre Plantard. De Da Vinci Code, en de hype die er omheen ontstond, geeft aan dat mensen zich massaal interesseren voor deze onderwerpen. De discussies en polemieken zijn alleen maar gezond en zet niet alleen het grote publiek aan het denken, maar zet tegelijkertijd ook wetenschappers en kerkvaders weer eens op scherp. Het geeft aan dat we, in deze tijd van Photoshoppen en virtual reality, best eens kritisch mogen kijken naar het waar of onwaar achter eeuwenoude waarheden.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here