Verantwoordelijke ambtenaren

0
1520
blog placeholder

Het is vervelend om te zien hoe deze dagen enkel staatssecretaris Frans Weekers in het
beklaagdenbankje is beland naar aanleiding van de Bulgarenfraude. Bulgaren die
via (spook)inschrijvingen in de Gemeentelijke Basisadminstratie van met name Dordrecht
en Rotterdam konden zich verrijken aan diverse toeslagen zoals van huur en
zorg. Per persoon konden deze toeslagen oplopen tot al gauw 10.000 euro doordat
toeslagen met terugwerkende kracht kunnen worden aangevraagd. De totale schade bedraagt
momenteel naar schatting 100 miljoen euro.

Het is terecht dat Weekers zich moet verantwoorden, met name gezien het feit dat hij
rapportage omtrent deze fraude mogelijk naast zich heeft neergelegd. En
natuurlijk is het merkwaardig dat kennelijk elke EU burger een
burgerservicenummer (BSN) kan aanvragen en hiermee zonder enige hindernis
direct toeslagen kan aanvragen, ook nog met terugwerkende kracht. Het is net zo
merkwaardig dat nergens een controle plaatsvindt op het feit dat een zojuist
aangemaakt BSN logischerwijs geen recht kan hebben op enige toeslagen voor
dato. Als personen zich volledig anoniem
via de digitale desk van gemeenten en overheidsinstellingen toegang kunnen
verschaffen tot diverse essentiële voorzieningen, zonder zich ooit in persoon te
hoeven melden, is dat beklagenswaardig of zelfs achterlijk te noemen.

Maar voordat deze wantoestanden de staatssecretaris bereiken, hetzij in de vorm van
uitstekende journalistiek zoals van Brandpunt, hetzij via rapportage van
ambtenaren, is er al een heel traject aan vooraf gegaan.

Het is immers niet de staatssecretaris die een BSN toekent, noch dat hij zijn persoonlijk fiat
verleent aan het storten van duizenden euro’s aan toeslagen. Het zijn de
ambtenaren, de uitvoerenden, die de aanvragen voor een BSN en toeslagen in
behandeling nemen en beoordelen. Juist deze ambtenaren zijn nu haastig om in
koor via de mond van de vakbond te betuigen dat zij wel degelijk de
staatssecretaris tijdig op de hoogte hebben gesteld. Zij menen hiermee de
verantwoordelijk af te kunnen schuiven: we hebben het geconstateerd en het is
gemeld, dus hiermee is voor ons de kous af.

Ambtenaren hebben echter wel degelijk een verantwoordelijkheid, net als alle andere
werknemers. Het is hun werk de aanvragen te beoordelen. Bij die beoordeling
kunnen zij al het mogelijke in het werk stellen om in geval van twijfel, extra
gegevens op te vragen en desnoods de aanvraag niet te honoreren.

Nu lijkt het er sterk op dat letter van de wet is gevolgd in de zin van dat een “object”
(persoon) met een geldig BSN toeslagen mag aanvragen waarna die kennelijk
zonder enige vorm van controle worden toegekend. Er is immers aan alle
voorwaarden voldaan.

Dat kan niet altijd genoeg zijn. Voordat de staatssecretaris persoonlijk verantwoordelijk
kan worden gehouden voor het onterecht toekennen van zorgtoeslagen, kunnen de werkzaamheden
van ambtenaren tegen het licht worden gehouden.

Is het niet zo dat wanneer een “object” (persoon) een BSN aanvraagt, kan worden gecontroleerd?
Waar hij woont, waar hij werk, hoeveel hij verdient? Als er verdenking is van
fraude, kan dit persoon toch worden gebeld, persoonlijk worden bezocht, worden
opgeroepen op het gemeentehuis van Rotterdam? Het zogenaamde werkbedrijf kan
worden bezocht.Waar is in zulke gevallen de slagkracht van de gemeente, met
name de normaal gesproken zo actieve burgemeester? Als ambtenaren fraude
constateren, dan kan binnen de eigen afdeling alles in het werk worden gesteld
om dit tegen te gaan?

Men hoeft toch niet altijd een procedure af te ronden in het voordeel van de aanvrager?

Men kan toch weigeren?

Het aanvragen van een BSN is de eerste stap. In de tweede stap wordt het nog interessanter.

Bij de belastingdienst, afdeling toeslagen controleert toch men zeker alle gegevens.
Wie is dit persoon, waar woont hij, het is interessant dat hij recent een BSN
heeft. Als met terugwerkende kracht toeslagen worden aangevraagd, controleert
men toch direct of dit persoon belastingaangiftes heeft gedaan in voorgaande
jaren.

Van goede medewerkers wordt verantwoordelijkheid ten aanzien van hun werk verwacht. Van
managers nog meer. Ambtenaren beloven alles in het werk te stellen om de
belangen van het Koninkrijk der Nederlanden te behartigen en te verdedigen. In
deze kwestie heeft die belofte echter niet doorgeklonken. Ook het gemak waarmee
naar de staatssecretaris wordt verwezen terwijl dagelijks de tienduizenden
euro’s werden overgemaakt wijst op een gebrek van eigenwaarde. Eigenhandig
ingrijpen had hier gepast geweest in plaats van slechts gemakzuchtig de letter
van de wet volgen omdat immers in deze kwestie de belangen van het Koninkrijk
in het geding zijn.

Het optreden van de vakbond is net zo vervelend die doet alsof een arbeidsconflict gaande
is.

De vakbond geeft aan dat door voorgenomen bezuinigen op het personeel bij de
belastingdienst wordt verwacht dat de kwaliteit en controles op aangiftes nog
verder terugloopt.

Die stelling is discutabel want in het verleden heeft al grootschalige fraude plaatsgevonden
met aanvragen voor hypotheekrenteaftrek en aanvragen voor kindertoeslag. Als
men meent dat meer tijd voor controle nodig is, dan moet men die nemen. Anders
zijn de gevolgen bekend.

De stemming in De Tweede Kamer was tijdens de debatten over het voorval met Weekers relatief
lauw. Vanzelfsprekend werden wat afkeurende woorden gesproken maar dit debakel
lijkt opnieuw met een zachte wind over te gaan waaien. Er heerst een algemene
onverschilligheid in ons land die refereert aan de vele Derde Wereldlanden waar
corruptie aan de orde van de dag is. Een gebrek aan betrokkenheid van beneden
terwijl de top van het land maar wat geeuwt. Zolang er nog genoeg reserves zijn
om weg te geven is kennelijk de nood niet aan de man.

Maar het is niet te verteren dat in deze economisch moeilijke tijden er geen of minder geld
beschikbaar is voor zoveel belangrijke (maatschappelijke) doeleinden terwijl
het geld aan de achterdeur maar wordt weggegeven. Zo bezien is het terecht dat
ambtenaren voor langere tijd op de nullijn blijven, als zo slecht met publieke
gelden wordt omgesprongen. Slecht werk hoeft nooit te worden beloond. Het is de
hoogste tijd om het vizier van de belastingdienst, van boven tot beneden weer
op scherp te zetten.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here