Water drinken is
belangrijk. Zonder water is er geen leven, omdat 70% van het lichaam uit water
bestaat. Water reinigt, vervangt en ververst en is het transportmiddel voor het
menselijk lichaam maar in feite ook voor de gehele natuur.
In het dagelijkse
leven hebben we in onder meer Nederland twee keuzes hoe wij ons kunnen voorzien
van drinkwater: drinkwater uit de kraan ofwel leidingwater en flessenwater
ofwel bronwater of mineraalwater.
Die laatste variant is in Nederland geheel flauwekul maar toch lijkt het
marktaandeel van bronwater nog altijd gestaag te groeien, ondanks halfslachtige
pogingen van de overheid om kraanwater te herintroduceren en lijken producenten
van bronwater er meer dan ooit op gebrand om ons via lange, consequente
reclamecampagnes, aan het bronwater te helpen en te houden. Via semi-emotionele
uitingen als “zuiverheid die voor je zorgt” en “uw Chaudfontaine” wordt
krampachtig een imago van exclusiviteit en gezonde levensstijl in stand gehouden
op een wijze zoals basale nuts als gas en elektriciteit tegenwoordig aan de man
wordt gebracht als “comfort”.
En het is niet waar. Er is geen
enkel wetenschappelijk bewijs dat bronwater gezonder is dan kraanwater. Wel
kunnen we wel stellen dat er vrijwel geen product zo goed wordt gecontroleerd
als water. Tegelijkertijd is de productie van kraanwater in Nederland van een
ongekend hoog niveau, wellicht zelfs het beste ter wereld. In elk geval
verkeert Nederland op dit gebied in een unieke positie, omdat het grootste deel
van de wereld, meestal Derde Wereldlanden hierover niet beschikt en afhankelijk
is van flessenwater, speciaal gezuiverd. In dergelijke landen is wel kraanwater
beschikbaar, maar vaak niet betrouwbaar genoeg om als drinkwater te fungeren.
“Zuiver water” bestaat niet, althans
niet in de vorm waarover bronwaterproducenten graag spreken. Zuiver water heet
ook wel gedemineraliseerd water en die term geeft al aan dat alle mineralen (en
andere stoffen) zijn verwijderd. Van het drinken van echt zuiver water
(demi-water) zou een mens overlijden en bovendien heeft het geen smaak. De
aanwezigheid van mineralen en metalen geeft drinkwater die uiterst minieme
smaak en hier aan zijn de smaakverschillen tussen de verschillende producenten
van water te wijten, ongeacht of dit nu kraan- of bronwater betreft.
De kwaliteit van het water wordt
bepaald door de drinkwaterwet. In deze wet is geregeld welke parameters moeten
worden bepaald om de kwaliteit te waarborgen. Zo wordt voortdurend gehaltes
metalen, zouten, diverse toxische stoffen en de aanwezigheid van
micro-organismen gemeten. Daarnaast zijn bepalingen opgenomen waaraan het
distributienetwerk (leidingen en installaties) moet voldoen. In de wet wordt
aangenomen dat flessenwater op een andere wijze wordt gedistribueerd,
bijvoorbeeld over de weg, dan leidingwater.
De wijze van distributie is dus een
essentieel verschil tussen leiding- en flessenwater. Daar waar een
waterleidingnetwerk eenmalig wordt aangelegd en langdurig gebruik kent, moet
flessenwater eerst worden gebotteld en via mobiel transport aan de afnemers
worden geleverd. De vervuiling of belasting van het milieu die hiermee gaat
gepaard, wordt door onderzoekers op 7 maal zo groot geschat, vergeleken met
leidingwater. In de praktijk kan dit nog hoger uitvallen door het gebruik van
PET-flessen, waarin bronwater overwegend wordt verkocht, die veelal in het
milieu terechtkomen alwaar het tientallen jaren kan duren, voordat de plastics
zijn afgebroken. In veel, overwegend Amerikaanse, TV-series zijn de flesjes
voortdurend in beeld, net als een vaste gewoonte en lijkt er geen alternatief
voorhanden.
Wanneer flessenwater niet gezonder
of puurder is dan leidingwater en feitelijk de belasting voor het milieu door
het gebruik van flessenwater aanzienlijk hoger is, valt het niet mee nog een
reden te kunnen bedenken voor het gebruik van flessenwater, behoudens het
bedrijven van een zeer lucratieve handel. Toch weet Stichting Helder Water nog
wel een reden. Zij bottelen en verkopen water in Westerse landen voor het goede
doel en beweren 100% van de netto winst te investeren in het slaan van
drinkwaterputten in Derde Wereldlanden. Het streven is zonder meer nobel maar
het is uiterst dubieus of het (bewust) vergroten van milieuvervuiling hier in
Westerse landen opweegt tegen filantropische projecten in Derde Wereldlanden.
Men kan dan net zo gemakkelijk alle moeite sparen en direct geld collecteren.
In het kader van
belastingen heffen, zou het zinvol zijn flessenwater extra te belasten, zoals
dat past in het algemene beleid dat de vervuiler van het milieu betaalt.
Milieuvervuiling of niet, zoet water
is schaars. Schoon drinkwater is schaars en wordt nog schaarser en bovendien is
afvalwater steeds moeilijker te zuiveren. Dat hierdoor de tarieven van
leidingwater stijgen de komende jaren staat vast. Desondanks is de prijs per
liter leidingwater ook dan nog steeds maar een fractie van de literprijs van
bronwater met nog steeds een uitstekende kwaliteit, met relatief weinig
milieuvervuiling en altijd gemakkelijk voorhanden.
