Het aanbod van fietsen is nog nooit zo groot geweest. U vindt ze in alle kleuren, maten en prijsklassen. Waarop moet u letten om de juiste fiets te kiezen? We geven u enkele tips zodat uw blinkende tweewieler uw beste koop wordt.
Het budget
Een factor die u niet uit het oog mag verliezen, is uw budget. Een degelijke stadsfiets kunt u zich aanschaffen vanaf 800 euro. Een fatsoenlijke mountainbike of racefiets is verkrijgbaar vanaf 1 500 euro.
Het frame
De basis van elke fiets is het frame. Decennialang werd dat uitsluitend van staal gemaakt. Staal is zo goed als onverslijtbaar maar heeft als belangrijkste nadeel zijn hoge soortelijk gewicht. Zeker voor mensen die regelmatig de cols willen bedwingen, kan een kilootje meer of minder een immens verschil uit maken. Daarom gingen de fabrikanten op zoek naar lichtere materialen. In de eerste plaats vonden zij hun heil in aluminium maar later kwamen er ook frames uit carbon, titanium en zelfs magnesium. Gewezen wielerkampioen Johan Museeuw lanceerde niet zo lang geleden zelfs een frame waarin glasvezel is verwerkt.
Vooral de zeer lichte, sterke kunststof carbon is nu aan een snelle opmars bezig. Twee op de drie racefietsen die de fabriek van Eddy Merckx verlaten, zijn nu van carbon gemaakt. Met carbon maakt men heel stijve maar vooral erg lichte frames. Er zijn al frames op de markt die minder dan 1 kilo wegen. Maar die kunststof is erg duur en breekbaar. Daarom is nog niet iedereen overgeschakeld naar carbon. Na een zware valpartij is een frame uit carbon meestal rijp voor de schroothoop. Om het beste van twee werelden te verenigen combineert men vaak een frame uit aluminium met een voor- en achtervork uit carbon.
De fietshouding
Om nek-, schouder-, rug- en knieproblemen tijdens en na het fietsen te vermijden is het belangrijk dat u de perfecte houding aanneemt. Die is in de eerste plaats afhankelijk van uw soort fiets. Op een stadsfiets gaat u bijvoorbeeld veel rechter zitten dan op een racefiets. Het zoeken naar de juiste positie is een heel delicate oefening die begint bij de keuze van de framemaat. Volgens een klassieke regel is de framemaat gelijk aan 2 derde van de binnenbeenlengte maar dat is natuurlijk een gemiddelde en geldt dus niet voor iedereen. Bij twijfel zal uw fietsenmaker u met plezier advies geven. In de meeste gespecialiseerde fietswinkels zijn er meetcentra waar u de perfecte maat voor uw frame kunt laten bepalen. Vrouwen hebben verhoudingsgewijs langere benen en een korter bovenlichaam dan mannen. Daardoor komt het dat zij zich soms moeten rekken om hun stuur vast te pakken. Comfortabel is dat niet en na een lange rit resulteert dat vaak in pijn in de armen en de schouders. Dat euvel kunt u voorkomen door te kiezen voor een kortere stuurpen. Meestal moet u ervoor zorgen dat uw stuur even breed is als uw schouders.
De groep
Een ander belangrijk onderdeel van de fiets is de ‘groep’. Dat is de verzameling van allerlei onderdelen zoals het versnellingsapparaat, de ketting, de naven, de trapstangen, enzovoort. Bij racefietsen was de markt van de onderdelengroep lange tijd het schoolvoorbeeld van een duopolie. Het Japanse Shimano en het Italiaans Campagnolo verdeelden de koek netjes onder elkaar. Sinds vorig jaar probeert het Amerikaanse SRAM zijn plaatsje onder de zon te verdienen. Bij mountainbikes voert Shimano nog steeds het hoogste woord. Elk merk beschikt over een aantal modellen die opvallend in prijs verschillen. Dat heeft vooral te maken met het gewicht en de slijtvastheid van de gebruikte materialen.
De versnellingen
Vroeger moesten de renners aan de voet van een col afstappen en hun achterwiel omdraaien om met een gepaste versnelling de klim aan te vatten. Die techniek heeft gelukkig niet stilgestaan want nu is de fietser amper één klik verwijderd van een ruime waaier aan versnellingen. Klassiek monteert de fabrikant op een racefiets vooraan 2 tandwielen met respectievelijk 52 en 42 (soms ook 39) tandjes. De cassette in het achterwiel telt tot 10 kroontjes die meestal variëren van 12 tot 25 tandjes. De kleinste versnelling bedraagt op die manier 39 x 25 en daarmee kan een geoefend fietser op de meeste hellingen uit de voeten. Staan er supersteile dingen à la Stockeu of de Muur van Hoei op het menu of beschikt u over iets minder klimtalent, dan kunt u nog altijd opteren voor een tripel. Dat is een derde tandwiel vooraan met 30 tandjes. Bij een mountainbike is een tripel standaard. Wielrenners doen vaak nogal neerbuigend over een tripel maar laat u daar zeker niet door afschrikken. Stadsfietsen beschikken over een naafversnelling. De mogelijkheden zijn wel beperkt tot 3 versnellingen maar het systeem is wel veel onderhoudsvriendelijker.
De wielen
Naast het frame en de groep vormen de wielen het laatste belangrijke onderdeel van een fiets. Ook hier zijn de fabrikanten lange tijd op zoek geweest naar gewichtsbesparing. Dat bereikten ze niet alleen door lichtere (en dus duurdere) materialen te kiezen maar ook door in minder spaken te voorzien. Als u van plan bent om enkel op goedlopende wegen te fietsen, kunt u die investering overwegen. Moet uw fiets nogal wat kilootjes dragen of bent u een echte kasseivreter, dan loopt u het risico dat de spaken zullen breken. In dat geval kiest u beter voor het klassieke wiel dat 36 spaken telt. Superlichte wielen zijn overigens niet zonder gevaar.
Veel meer dan de wegfietser moet de mountainbiker stilstaan bij het profiel van zijn banden. Een modderig parcours vraagt banden met zware noppen. Op een droog of bevroren parcours volstaan korte noppen. Bent u van plan om mee te doen aan een strandrace, dan kiest u best voor profielloze banden want anders dreigt u zich in te graven in het zand.
Kijk voor u vertrekt de bandenspanning na. Hoe hoger die spanning, hoe lager de rolweerstand maar ook hoe lager het comfort want u zult elke oneffenheid op uw pad meteen voelen. Voor een mountainbike (en ook voor een stadsfiets) ligt de ideale bandenspanning tussen 3,5 en 4,5 bar. Bij een racefiets mag dat een stuk hoger zijn: tussen 7 en 7,5 bar. Omdat het achterwiel het grootste gedeelte van uw gewicht draagt, mag de druk in de achterband iets hoger zijn dan in de voorband. Gaat u op pad met een te lage bandenspanning, dan riskeert u sneller lek te rijden. Bovendien slijt de band dan sneller.
Mountainbikes beschikken meestal over een veringsysteem. Vaak is dat alleen op de voorvork maar het kan ook op de voor- en achtervork. Een vering verhoogt het comfort van de rijder maar heeft ook nadelen zoals rendementsverlies en extra onderhoud.
De helm
Spendeer niet uw volledige budget aan de aankoop van uw fiets. Zorg ook voor aangepaste kledij en vergeet daarbij zeker uw fietshelm niet. Volgens het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid zijn hoofdwonden de oorzaak van meer dan 80 procent van de verkeersdoden bij fietsers. Sommige mensen vinden het veel te warm onder een helm of haten het dat hun kapsel in de war raakt. Maar die ongemakjes wegen natuurlijk nooit op tegen de extra veiligheid. U heeft dus geen enkele goede reden om hem niet op te zetten.
Het zadel
Wie van plan is om lange ritten te maken moet genoeg aandacht besteden aan de keuze van het zadel. Zeker beginners zullen, vaker dan hen lief is, kennismaken met het fenomeen van zadelpijn. Volgens sommige wetenschappers kan dat zelfs finaal leiden tot impotentie. Tegenwoordig gebruiken de meeste fabrikanten gel in hun zadels. Door die gel wordt de druk over een grotere oppervlakte verdeeld. Daarnaast zijn er zadels op de markt met centraal een opening waardoor de druk verlicht. Ook dames kunnen tegenwoordig kiezen uit een uitgebreid assortiment zadels die aangepast zijn aan hun lichaamsbouw. Die zijn meestal iets breder en hebben een smallere neus. Niet alleen de vorm, ook de stand van het zadel is belangrijk. Let er altijd op dat uw zadel waterpas staat.
