Als de voorjaarszon zich zo nu en dan laat zien en je tuin langzaam aan weer groen wordt, is het tijd om je tuin “lenteklaar” te maken. Traditioneel was dit eind februari, begin maart, maar je kunt tegenwoordig beter even de lange termijn weersverwachtingen in de gaten houden, want de lente kan vroeg of laat inzetten. Maar er komt een moment dat het groen gaat uitbotten, het onkruid navenant begint te groeien en het gazon wel een opkikkertje kan gebruiken. Je hebt dus genoeg te doen. Lees hier wat je moet doen met de borders, de bomen en struiken, de rozen en het gazon.
Kleur in de borders
Als je borders in je tuin hebt, kun je, na de vorstperiode, de afgestorven delen van de vaste planten afknippen. Als je er erg veel hebt, kun je dit klusje met een heggenschaar uitvoeren. De afgeknipte resten kun je, in kleine stukjes, op de bodem laten liggen. Verwijder eventueel onkruid en vanaf eind februari kun je de border bemesten. Als er gaten zijn gevallen, plant dan wat bloeiende bollen, of primula’s of viooltjes.. Ook op je tuintafel kun je een pot met bijpassende bloeiende bollen, viooltjes of primula’s neerzetten. In de paastijd kun je kiezen voor gele bloemen.
De bloemen en bladeren van voorjaarsbloemen, zoals krokussen, tulpen, narcissen en sneeuwklokjes, kun je gewoon laten afsterven. Na de bloei trekken ze hun voedingstoffen uit bloem en bladeren terug in de bol, om deze het volgende voorjaar weer te gebruiken. Laat de bladeren en de bollen dus met rust tot de bladeren vergeeld zijn. Narcissen vormen hierop een uitzondering, bij hen moet je wel de uitgebloeide bloemen verwijderen omdat anders te veel energie wordt gebruikt voor de zaadvorming.
Het planten en snoeien van bomen en struiken
Bekijk je tuin kritisch en wees niet terughoudend om planten te verwijderen die het vorig jaar niet goed deden. Als je ze wilt vervangen en bomen of struiken in je tuin bij wilt planten of verplanten dan kan dat, als het niet vriest, tot half april. Struiken die in het voorjaar bloeien, zoals de krentenboom en de sering, mag je nu nog niet snoeien. Je zou er de bloemknoppen mee wegknippen, die al aan de takken zitten. Struiken die in het voorjaar bloeien worden, als dat nodig is, na de bloei terug gesnoeid.
Struiken die pas in de zomer bloeien, zoals sommige soorten van de vlinderstruik Buddleja, mogen wel in het voorjaar worden gesnoeid. Maar let op, want er zijn verschillende soorten vlinderstruiken, met verschillende bloeiperioden en dus ook verschillende snoeimaanden. Handig is, en dat geldt niet alleen voor vlinderstruiken, om de planten-etiketjes van alles wat er in je tuin staat te bewaren. Hierop staat altijd duidelijk de snoeimaand aangegeven. Zomerbloeiende struiken vormen hun bloemen op nieuw hout, dus hierbij kun je geen bloemknoppen wegknippen. Bijvoorbeeld hortensia’s. Knip hierbij alleen de oude bloemen weg als de struik nog verder mag doorgroeien. Wordt hij te groot, knip dan de oude stelen helemaal tot aan de voet weg. Er zijn ook bomen, zoals de berk en notenbomen, die beter niet in het voorjaar worden gesnoeid. Ook wijnranken kun je beter met rust laten in de lente. Fruitbomen als de appel en de perenboom kun je wel snoeien, maar met fruitbomen zoals de kers en de pruim moet je wachten tot na de bloesem. Wat alle bomen en struiken betreft, als je twijfelt kun je het beter eerst opzoeken op internet dan direct te gaan knippen. Hiervoor zijn tal van sites met snoeikalenders.
Rozen
Rozenstruiken verdienen altijd speciale aandacht. Vanaf ergens in maart kun je de eventuele winterbescherming bij de rozen weghalen. Als je rozen op stam hebt, controleer dan of de stokken ernaast nog sterk genoeg zijn. Bij klimrozen, en andere klimplanten, moet je controleren of het bindmateriaal nog goed zit, niet te los maar ook zeker niet te vast zodat het de plant kan afknellen.
Als het niet meer vriest kun je ook gaan snoeien. “Laat je ergste vijand je rozen snoeien” is een gezegde waarmee wordt bedoeld dat je niet te weinig weg moet snoeien. Uiteindelijk is het beter voor de roos als je flink te keer gaat. Rozenstruiken worden, afhankelijk van het soort roos, vaak zowel in de lente als de herfst gesnoeid. In het voorjaar snij je de dode of beschadigde takken af. De sterke takken snoei je terug tot zo’n twintig centimeter van de grond. De zwakkere takken snij je nog verder af, tot ongeveer tien centimeter. Zo bevorder je de groei van de sterkere loten ten opzichte van de zwakkere. Klimrozen moeten nog verder terug worden gesnoeiden, tot ongeveer 7,5 centimeter van de grond. Bij alle rozen snoei je nieuwe, lange takken die niet hebben gebloeid flink terug. Na het snoeien kun je de rozen bemesten, eventueel met speciale rozenmest. Doe dit daarna elke maand tot in juli.
Het gazon
Gras kun vanaf maart mest gaan geven. Is gazon erg dichtgegroeid, dan moet je het eerst verticuteren. Dat is een mooi woord voor het verwijderen van mos en vervilt gras. Je krabt dit open zodat de grasmat weer ventileert. Als je erg veel grasland in je tuin hebt, kun je bij een tuincentrum een speciale verticuteerder kopen, met of zonder motor. Verticuteren mag je overigens alleen doen als het gazon droog is, als het nat is zou je het kapot trekken. Na de winter zal het gras ook hard aan mest toe zijn. Met speciale gazonmest of organisch materiaal zoals compost of stalmest kun je het gras snel weer in topvorm krijgen. Als je gazon kale plekken vertoont, kun je die vanaf april bijzaaien. Als je het gras voor de eerste keer maait, zet dan de messen van de grasmaaier wat hoger. Ontwijk de plekken waar bollen staan, want de bladeren hiervan hebben zes weken nodig om af te sterven en hun voeding weer terug naar de bol te sturen.
Tot slot
“Goed gereedschap is het halve werk” is een heel wijs gezegde, dat niet alleen voor de timmerman geldt maar ook voor het werken in de tuin. Vooral als je een grote tuin hebt, loont het de moeite om meerdere gespecialiseerde scharen te kopen, zoals een heggeschaar of een knipper waarmee je takken tot wel vijf meter hoog kunt snoeien. Plan je voorjaars-tuinklussen op een paar mooie lente dagen, maar wees voorzichtig met het verwijderen van beschermmateriaal van de winter, zoals bladeren en stro. Na een paar warmere voorjaarsdagen kan het in maart of april zo maar ineens weer gaan vriezen. Onkruid lijkt altijd veel minder last van de kou te hebben. Zodra het de kop opsteekt, begin het dan direct aan te pakken. Vergeet daarbij niet om onder eventuele hagen of langs schuttingen te wieden. En als je een vijver in je tuin hebt, neem die dan ook mee in het lenteklaar maken. Het voorjaar is een ideale tijd om de pomp, de filter en de vijver zelf en de waterplanten goed schoon te maken.
