Van rechtswege
Het eindigen van de arbeidsovereenkomst vindt van rechtswege plaats, wanneer er voor het eindigen geen handelingen van een van de of beide partijen vereist is. Einde van rechtswege kan door de dood van de werknemer, door het verstrijken van een bepaalde tijdseenheid of doordat er een ontbindende voorwaarde is opgenomen in de arbeidsovereenkomst.
Overlijdt de werknemer dan lijdt dat logischerwijs tot het einde van de arbeidsovereenkomst (artikel 7:674 BW). Overlijdt de werkgever dan eindigt de arbeidsovereenkomst niet (artikel 7:675 BW). Het onderscheid tussen de dood van de werknemer en de dood van de werkgever ligt gelegen in de soort ingebrachte arbeid. De werknemer brengt persoonlijk arbeid in, hij is degene die werkt en daarvoor krijgt hij betaald. De werkgever behoudt een onderneming dat voor onbepaalde tijd blijft bestaan. Het is niet afhankelijk gesteld van een natuurlijke persoon. Zou dat wel zo zijn dan zou het ondernemingsrecht niet werken. Elke keer wanneer de werkgever zou overlijden zou het bedrijf opgedoekt worden, dit is onwenselijk. Niettemin is het mogelijk om de arbeidsovereenkomst te doen eindigen wanneer de erfgenamen van de overleden werkgever of de werknemer zelf dit vorderen. Te denken valt aan een eenmanszaak waarbij degene die de eenmanszaak drijft, overlijdt.
Een arbeidsovereenkomst kan gesloten worden voor een bepaalde duur. Te denken valt aan een jaarcontract. Breekt het tijdstip neergelegd in de overeenkomst, aan dan eindigt de arbeidsovereenkomst van rechtswege (artikel 7:667 BW). Stel dat A een jaarcontract sluit op 1 april 2007 dan zal de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigen op 1 april 2008. Wat gebeurt er wanneer na het verstrijken van de tijd de werknemer niet is weggegaan en de werkgever daar niks van heeft gezegd? De wetgever heeft deze situatie van stilzwijgende voortzetting erkend en stelt dat arbeidsovereenkomst voor ten hoogste een jaar is verlengd (artikel 7:668 BW).
Ten slotte kan een arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigen door een ontbindende voorwaarde. In de arbeidsovereenkomst is dan een ontbindende voorwaarde opgenomen. Zodra de voorwaarde zich voordoet, eindigt de arbeidsovereenkomst.
Het einde van rechtswege vindt plaats door een einddatum. De einddatum dient objectief en onafhankelijk van de wil van partijen bepaalbaar te zijn. Men kan denken aan de voorwaarde dat de overeenkomst eindigt wanneer er vier dagen achter elkaar veertig graden Celsius wordt in de Bilt. Zodra er vier dagen achter elkaar veertig graden Celsius is in de Bilt, eindigt de arbeidsovereenkomst. Niet toegestaan zijn de voorwaarden als “wanneer werkgever de werknemer niet meer nodig heeft, zal de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigen” of “wanneer de werkgever de zaak verkoopt zal de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigen”.
