Is het werkelijk nutteloos om een bepaalde loop van gebeurtenissen nog eens terug te lopen en de vraag te stellen wat er mogelijk of waarschijnlijk anders was gegaan als we ons anders hadden gedragen?.
In het christelijke deel van de wereld lijkt op dit punt nog altijd een sterke invloed merkbaar van het beroemde bijbelverhaal over Lot, neef van abraham en woonachtig in Sodom.
Lot krijgt op een dag van engelen het advies om met zijn vrouw en twee dochters Sodom te ontvluchten omdat god besloten heeft de verderfelijke stad te vernietigen.
De engelen zeggen hen om tijdens hun vlucht uit de stad toch vooral niet achterom te kijken.
Maar Lot`s vrouw kan zich op een gegeven niet bedwingen.
Ze kijkt om en verandert in een zoutpilaar.
In de loop der eeuwen is dit verhaal op verschillende manieren uitgelegd.
Een daarvan is dat nieuwsgierigheid een ondeugd is en vroeg of laat bestraft wordt.
Een andere is dat terwijl God de familie Lot een toekomst bood, de vrouw toch te zeer naar het verleden keek, waardoor haar leven tot stilstand kwam.
Een derde uitleg is dat de vrouw in haar hart Sodom niet kon of wilde opgeven, aangetrokken als ze zich voelde tot de verderfelijkheden en uitspattingen die er plaats vinden.
Maar zoals voor alle verhalen geldt hier dat de optie die het verhaal niet noemt minstens net zo belangrijk is als de vertelde optie.
Wat Lot`s vrouw niet deed en wat op de keeper beschouwd de meest volwassene, meest wijze optie zou zijn geweest, was op haar vlucht op een bepaald stilstaan bij deze vraag: “wat hebben wij” en en vooral wat wat heb ik gedaan waardoor deze ramp zich heeft kunnen voltrekken???.
Juist door na te laten zichzelf te onderzoeken,zichzelf kritisch onder te loep te nemen voor wat betreft haar gedrag in het verleden, roept de vrouw een ramp over haar gezin en zichzelf af.
Zoals iedere vrouw, ieder man, iedere moeder, iedere vader, die zelfonderzoek of zelfkritiek uit de weg gaat, vroeg of laat een ramp voor een relatie of een gezin betekent.
Zonder zelfonderzoek of zelfkritiek komt onze persoonlijke ontwikkeling tot stand, onbeinvloedbaar voor anderen ,sterven relaties.
Want we bestaan slechts zolang we ons ontwikkelen.
Wie zichzelf niet ontwikkelt, vernietigt zichzelf.
En vernietigt de relaties waar deze persoon deel uit van maakt.
Alleen als we anderen, onze partner, kinderen, familie, vrienden onder ogen kunnen komen met dingen te zeggen als “ik begrijp nu dat als ik dat niet gedaan, had het niet verkeerd had hoeven gaan tussen ons……” is opnieuw beweging, dan is opnieuw ontwikkeling in een relatie mogelijk.
Het is geen garantie voor die ontwikkeling, maar het is er wel een voorwaarde voor.
Het gaat hier om heel iets anders dan het maken van excuses.
Excuses zijn doorgaans bedoeld om ons ergens uit te redden, een beschuldiging of verwijt onschadelijk te maken.
Bij zelfonderzoek gaat het juist om vast te stellen wat we wel aan ons zelf te wijten hebben.
Daarvoor moeten we achterom kijken.
Om ons zelf te zien zoals we waren en niet meer willen zijn.
