Tegenwoordig moeten we van alles en nog wat en het moet allemaal ook nog eens perfect zijn. Een geweldige relatie, interessant en goedbetaald werk, een paar kinderen die al even perfect en voorbeeldig zijn en natuurlijk moeten we ook nog ontspannen en iets aan onze spirituele en intellectuele ontwikkeling doen. Als mens zijn we veelzijdige wezens, die een aantal verschillende aspecten hebben. Daardoor zijn we ook in staat om ons, min of meer tegelijkertijd, actief te zijn op deze verschillende gebieden van ons leven. Toch hoor je veel mensen klagen dat het evenwicht zoek is, dat ze worden opgeslokt door hun werk of dat ze niet meer aan zichzelf toekomen omdat de kinderen en oudere familieleden veel zorg en aandacht nodig hebben. En door dit geworstel in het dagelijkse leven verlies je juist weer het zicht op het totaal van je leven. Om het totaalbeeld te krijgen zijn meerdere verdelingen mogelijk. Maar over het algemeen kun je de volgende aspecten in je leven onderscheiden: je eigen persoon, je persoonlijke omgeving (familie, relaties en vrienden), je werk, ontspanning en spiritualiteit. Als al deze gebieden in evenwicht zijn, dan is het geheel groter dan de som der delen. Je voelt je in balans, krachtig en opgewekt en je bent daardoor in staat om in elk van de afzonderlijke aspecten optimaal te functioneren.
Je eigen persoon
Het lijkt egoïstisch om hier mee te beginnen, maar dat is het niet. Zelf ben je het eerste, en belangrijkste aspect van je leven, dat je goed moet verzorgen. Want als je jezelf niet goed behandelt, hoe kun je anderen dan goed behandelen? In dit levens-aspect gaat het om je eigen welzijn, je gezondheid, voeding, voldoende beweging en voldoening. Hoewel het antwoord niet altijd is zoals je zou willen, is het goed om je zo nu en dan af te vragen of je goed bezig bent. En daarmee wordt dan de lange termijn bedoeld. Pas als jezelf goed in je vel zit en gelukkig bent met je leven en de dingen die je doet, ben je in staat om voor anderen te zorgen en je in te zetten voor de levens-aspecten buiten je.
De persoonlijke omgeving
Je persoonlijke omgeving is je nabije sociale kringetje: je familie, je vrienden, je partner en eventuele kinderen. Het is natuurlijk ideaal als hier alles in evenwicht is. Met je partner deel je de meest intieme aspecten van jezelf en ook nog eens een gezamenlijk levensproject. Als het goed gaat geeft dit veel warmte en voldoening maar het kan ook tot hoofdbrekens leiden doordat er toch twee verschillende personen met verschillende eigenaardigheden in het spel zijn. Als het goede overheerst, sticht je misschien een gezin met je partner. Ook het ouderschap geeft als het goed is veel voldoening, maar uiteraard kunnen ook op dit vlak veel, al dan niet overkomelijke, problemen rijzen. Met je familie, je ouders, broers, zussen, grootouders, ooms, tantes, neven en nichten deel je een gezamenlijk verleden, je kindertijd. Dit kan de basis zijn voor een warme band. In sommige families staat iedereen altijd voor elkaar klaar, maar ook hier geldt dat het niet bij iedereen “koek en ei” is. Ook familierelaties kunnen behoorlijk verstierd worden door pijnlijke gebeurtenissen uit et verleden of simpelweg botsende karakters en belangen.
Het werk
Je werk is belangrijk, nog even los van of het wordt betaald of niet. Ook huisvrouwen en -mannen, studenten of mensen die vrijwilligerswerk doen, hebben dit aspect in hun leven. Het is het gebied waarin je je vaardigheden en kennis kunt ontwikkelen. Hierin neem je deel aan de maatschappij en draag je bij aan het welzijn van andere mensen. Vaak kun je in je werk je creativiteit en je ambitie kwijt, maar soms zijn er ook perioden in je leven waarin je werk vooral frustratie en kopzorgen oplevert. En dan hebben we het natuurlijk niet om zo nu en dan een rotdag of een vervelende collega. Als je werk je structureel alleen maar stress en ergernis oplevert, en weinig positiefs, zou je bijvoorbeeld kunnen overwegen om een andere baan te zoeken, of zelfs een heel ander beroep.
Ontspanning
Na het werk is het tijd om te ontspannen en te genieten. Ook in je hobby’s kun je interesses, je vaardigheden en je creativiteit kwijt, maar als het goed is weer net even andere dan in je werk. Soms lijkt het echter of allerlei verplichtingen van dit levens-aspect er meer een soort tweede werk van maken. Let er dus op dat ontspanning ook echt ontspanning is. Dat houdt dan weer niet in dat je met op de bank voor de televisie hangen dit aspect van je leven goed invult. Ook een sport, of andere activiteit zoals dansen en uitgaan, kunnen heel ontspannend werken.
Spiritualiteit
Dit onderdeel van je leven gaat niet over religie of naar de kerk gaan, maar over de algemene menselijke behoefte om het bestaan en je eigen leven zin te geven en te plaatsen in een groter geheel. Ook dit aspect is heel persoonlijk en het kan dan ook vele vormen aannemen. Voor de een zal het geloven in een god zijn, of in een energie waar we deel van uitmaken, voor een ander genieten van de natuur of van kunst. Hoe dan ook doet het je bij uitstek uitstijgen boven de waan van alle dag. Maar net als de andere aspecten kan dit verwaarloosd worden, dan wel onevenwichtig veel aandacht krijgen, waardoor je niet meer in de realiteit van het dagelijkse leven staat.
Het evenwicht
Als je evenwichtig leeft, dan hebben al deze verschillende facetten in je leven de juiste prioriteit.
Maar vaak zie je dat het overmatig leven in een gebied ten koste gaat van de andere gebieden. Klassiek is het voorbeeld van de personen die te veel werken en weinig aandacht besteden aan hun partner en kinderen. Vroeg of laat wordt de rekening gepresenteerd in de vorm van een scheiding en een gemankeerde relatie met de kinderen of een burn-out, een depressie of een ziekte voor henzelf. Een ander bekend voorbeeld is het “lege nest syndroom” waarmee moeders kunnen kampen die altijd alleen maar voor hun kinderen hebben gezorgd en er daarnaast geen eigen leven op na hielden. Zo zijn nog wel meer voorbeelden te verzinnen. Het belangrijkste is het evenwicht tussen alle aspecten. Als je het idee hebt dat er ergens een scheefgroei zit, probeer die dan te corrigeren met het geven van tijd en aandacht aan dat aspect of die aspecten die in de loop der tijd zijn ondergesneeuwd. Benader het positief en maak de aspecten belangrijker die je tot nu een beetje hebt versloft. Stel de juiste prioriteiten, doe datgene wat belangrijk is en probeer je tijd daar naar in te delen. Bedenk wat je wilt bereiken in je werk, maar ook wat belangrijk is in je privé-leven. Respecteer je grenzen en probeer zicht te krijgen op je valkuilen en de stress-verhogende elementen in je leven. Veranderen valt vaak niet mee, maar als je je leven in balans hebt zul je je veel evenwichtiger en sterker voelen. Als het nodig is, zoek dan hulp in de vorm van een boek of informatie op internet. Of, als dat niet genoeg is, overweeg een cursus of een coach.
