Wie wil er nu geen mooie vijver met kristalhelder water, donkergroene planten en een paar vissen in de tuin? Libelle’s die door de tuin vliegen en de eieren afzetten aan het wateroppervlak. En in de schemering de kikkers die in volle borst laten weten dat het paartijd is. Helaas is de vreugde van een nieuwe vijver vaak snel voorbij: Het onkruid van de zoete wateren slaat toe: De vijver wordt groen door de algen welke beter groeien dan de rest van de planten in de vijver. Hierdoor woekeren ze over de zorgvuldig aangeplante waterplanten heen en verwoesten de aanblik van de vijver. Ze kunnen de vreugde van de vijver snel verpesten en van een blikvanger verandert de vijver in een doorn in het oog.

Algen types

Draadalgen zijn lange slierten van groene draden die door de vijver groeien. In het begin zie je ze als een groen vachtje tegen de vijverwanden en op stenen ontstaan. Met verloop van tijd kunnen deze algen alles in de vijver overwoekeren. Als de mat dik genoeg is, kan het zuurstofbelletjes invangen en gaan druiven. De drijvende matten verstikken al het leven in de vijver.

Zweefalgen zijn eencellige planten welke in het water zweven. De algen zijn in lage concentratie goed voor de vijver, want veel dieren kunnen hiervan leven. In het bijzonder de watervlooien leven van deze algen. En watervlooien zijn ideaal visvoeder. Echter, in hogere concentraties stopt het het doordringen van zonlicht in de vijver, en langzaam maar zeker vervalt de vijver tot een onaantrekkelijk ondoorzichtige groene soep.

Redenen voor algen

Algen komen in al het water wat licht en voedsel bevat. Alles om ons heen heeft sporen van algen op zich. Dus als je water in het licht zet met wat mest, beginnen vanzelf algen te ontwikkelen in het water. In de vijver, en zeker vijvers waar vissen in zitten, kunnen veel voedingsstoffen zitten.

Voorjaarsalgen krijg je als gevolg van het verroten van planten resten (waterplanten die afgestorven zijn, ingewaaid blad) gedurende de winter maanden. Door het wegrotten van de planten komen voedingsstoffen vrij. Omdat er geen plantengroei is, worden deze niet opgenomen, en bouwt de concentratie voedingsstoffen zich op. In het vroege voorjaar zijn algen de eerste planten die beginnen met groeien. Reeds bij zeer lage temperaturen beginnen de draadalgen en zweefalgen zich te vermenigvuldigen. Pas als de waterplanten in de vijver beginnen met groeien, daalt de concentratie van voedingsstoffen en kunnen de waterplanten de algen weg concurreren.

Zomer algen ontstaan door een overschot aan voedingsstoffen in het water, bij hoge water temperaturen. Bij de aanwezigheid van vissen kunnen de uitscheidingen en niet-opgegeten voer van vissen leiden tot een stuwing van voedingsstoffen. Als de waterplanten niet hard genoeg groeien, kunnen algen de boventoon gaan spelen.

Algen tegengaan

De beste manier om algen te bestrijden is het wegnemen van de voedingsstoffen. Dus: Als er vissen zijn: Alleen zoveel voeren als de vissen in een paar minuten weg eten. Daarnaast moetje zorgen voor goed groeiende waterplanten. Bij een gezonde waterplanten populatie zal er weinig last van algen zijn. Omdat waterplanten goed, en algen slecht in hard water groeien, is het zaak om jaarlijks het water te behandelen met een mineralen rijke klei; Deze is in de vijverhandel te krijgen. Echter, in plaats van zomaar een zakje in het water te gooien, is het verstandig het vijverwater te laten testen. Bij de vijver handel kunnen ze je dan adviseren of de hardheid van het water in orde is. Of nog beter: koop een test setje zodat je maandelijks kan controleren hoe het staat met de waterkwaliteit. Daarnaast is er de noodzaak bestaande algen te bestrijden. Een natuurlijke wijze is het verhogen van de algenetende dieren. Voor zweefalgen kan dit makkelijk: Deze worden gegeten door Daphnia, oftewel watervlooien. Haal bij het tuincentrum enkele zakjes watervlooien, die je los laat in de vijver en het water zal snel opklaren. Voor draadalgen is een iets lastigere manier. Pantoffeldiertjes eten deze algen. Echter, die zijn niet te koop. Maar vergaand stro is een ideale voedingsbodem voor oantoffeldiertjes. Plaats een zak met gerstestro aan het einde van je filteruitloop zodat de pantoffeldiertjes in de vijver gespoeld worden en na 4-6 weken begint de draadalg te verdwijnen. Uiteraard zijn er naast deze methodes ook chemische middelen in de handel. Laat je uitgebreid adviseren, en hou rekening met het al dan niet aanwezig zijn van vissen en amfibien voor je gif in de vijver gooit.

Als je zweefalgen in de vijver hebt, kan je deze ook verwijderen door een filter met UV lamp aan te sluiten. Het water dat door het filter gepompt wordt, wordt met UV licht bestraald. Hierdoor sterven de algen in het water meteen. Je bent na korte tijd van het grootste deel van de zweefalgen af. Dat is een voordeel. Een nadeel is dat de oorzaak van de algen niet wordt gweg genomen. Zodat je derhalve de UV lamp weer uit zet, heb jet het probleem weer.

Vijverinrichting

In vijvers ontstaan makkelijker algen als de vijver vol in de zon ligt: Het water wordt sneller warm, en er is veel licht voor de algen om explosief te groeien. Om dit tegen te gaan is het verstandig om een een aantal struiken in de buiten te hebben die er voor zorgen dat de vijver een deel van de dag wat schaduw heeft. Daarnaast kan je via waterlelies ook een deel van de vijver beschutten tegen zon. Echter, hou er rekening mee dat waterplanten wel zon moeten krijgen. Dat brengt me bij een laatste punt: Zorg voor veel gezonde waterplanten in de vijver. Planten zoals waterpest is in staat een stof af te scheiden die algengroeit actief tegen gaat. Echter, ze planten groeien zo hard, dat ze op een bepaald moment de hele vijver bedekken. Dit remt de groei van planmten (immers, er kan geen zon meer intreden) en weer ontstaat het risico van nutrienten stuwing. Het is daarom belangrijk om de waterplanten regelmatig uit te dunnen.

Een nieuwe vijver

Bij nieuwe vijvers zijn een aantal dingen zeer belangrijk:

 
Goede waterplanten zorgen er voor dat reeds in een vroeg stadium beginnen wordt met het opnemen van nutrienten in het water. Uit het kraan / regen / grondwater waarmee de vijver gevuld is, alsmede vanuit planten en aarden die ze mee nemen bij het planten komen meteen bij de aanleg veel nutrienten beschikbaar. Zorg er voor dat je per kubieke meter water, 5 bosjes waterplanten in de vijver brengt.  
Actieve bactieren zorgen voor de afbraak van afvalstoffen en helkpen bij het helder houden van de vijver. Dus bij het aanleggen van de vijver is het belangrijk om de juist bacterie cultuur in de vijver te zetten. Dit kan door een emmer ‘blubber’ uit een heldere vijver op te nemen in de vijver, of een paar emmers water uit een dergelijke vijver op te nemen. Daarnaast zijn er bacterie culturen te koop.  
Vissen komen pas na een aantal weken in de vijver. In de tussentijd krijgt de vijver de kans om een eerste balans te vinden, de planten kunnen aanslaan en de bacterien kunnen zich vermenigvuldigen. Dit helpt bij het helder houden van het water  
De periode van het jaar waarin men de vijver aanlegt bepaalt hoe makkelijk of hoe moeilijk je de vijver helpder houdt. Zoals gezegd: Er zijn enkele weken nodig om de vijver aan te laten slaan. Door in de herfst een vijver aan te leggen, kan de vijver de hele winter rusten, alvorens de slag om het bestaan te moeten leveren. In die tijd kan een bacterie cultuur zich ontwikkelen, en in het vroege voorjaar kan je grote aantallen gezonde waterplanten plaatsen. Het tweede moment om de vijver aan te leggen is in het voorjaar. De processen zijn nog langzaam vanwege de kou, en algen ontwikkelen zich nog niet zo snel, als bij voorbeeld in de somer het geval zou zijn.