Als je aan wijn denkt, dan denk je al snel aan Frankrijk. Het land heeft een lange, uitgebreide en wereldberoemde wijntraditie en tal van streken waar een karakteristieke wijn vandaan komt. Toch is Frankrijk niet het enige wijnland, want traditioneel zijn ook landen als Griekenland, Spanje, Duitsland en Italië uitstekende wijnleveranciers. Ook de voormalige Spaanse koloniën in Latijns Amerika hebben inmiddels een flinke wijntraditie. Landen als Argentinië en Chili produceren wijnen die gemakkelijk kunnen concurreren met Franse wijnen. Daarnaast zijn de minder voor de hand liggende wijnlanden als Australië, Israël en Zuid Afrika de laatste jaren sterk in opkomst. Behalve voor meer keus, heeft de concurrentie van de nieuwe wijnlanden er ook voor gezorgd dat de kwaliteit van de wijn in de traditionele Europese wijnlanden, die hier en daar wat versloft was geraakt, weer beter wordt gecontroleerd. Klassieke wijnlanden bij uitstek zijn natuurlijk Frankrijk en Spanje.
Frankrijk
De waarschijnlijk beroemdste wijnstreek van Frankrijk is Bordeaux. Dit gebied ligt aan de rivieren de Dordogne, de Gironde en de Garonne. Bordeaux bestaat uit verschillende wijndistricten, die ieder hun eigen wijnsoorten hebben. Bekend en erg lekker zijn onder andere de wijnen Médoc, Graves en Saint-Émilion. Veel bordeauxwijnen worden genoemd naar de kastelen die bij de wijngaarden staan zoals Château Cheval Blanc, Château Margaux en Château Pétrus, dat verreweg de duurste bordeauxwijn levert. Ook de Bourgogne is een streek die wereldberoemde wijnen produceert. De duurste wijnen die worden gemaakt van de druivensoorten Pinot Noir en Chardonnay komen uit dit gebied. Soms rekent men de Beaujolais, met zijn beroemde Beaujolais primeur in november, tot de Bourgogne. Ook de Chablis, een andere belangrijke wijn, behoort tot dit gebied. Champagne is de meest noordelijkste wijnstreek van Frankrijk, bekend om zijn mousserende wijnen. Hoewel de naam “Champagne” een soort-naam dreigde te worden die ook voor mousserende wijn uit andere gebieden en landen werd gebruikt, hebben de wijnboeren uit de Champagne de naam weten te beschermen. Dit houdt in dat onder andere de populaire Catalaanse mousserende wijn geen “champán” meer mag heten, maar nu uitsluitend “cava” wordt genoemd. De allergrootste Franse wijnsteek is Languedoc-Roussillon. Een tijdlang was dit gebied de wijnschuur van Frankrijk, waar een hoge productie tegen een lage prijs werd geleverd. Gaandeweg moest men, gedwongen door de concurrentie uit andere landen, weer wat meer op de kwaliteit letten. Hierdoor verdienen wijnen als Faugères, Minervois en Coteaux du Languedoc inmiddels weer een betere naam.
Spanje
Een van de lekkerste Spaanse wijnen is de stevige Rioja. Deze wordt gemaakt in het stroomgebied van de rivier de Ebro, een wijnstreek met een lange en unieke traditie. De druivensoort die hoofdzakelijk wordt gebruikt is de tempranillo en men laat de wijn rijpen in houten vaten. Traditioneel gebeurde dat in eikenhout, die de Rioja wijn een stevige, houtige smaak gaven.
Andere bekende Spaanse wijnstreken zijn Navarra en La Mancha, een gigantisch gebied waar traditioneel vooral witte wijnen werden geproduceerd, die bestemd waren voor de distillatie van brandy. Valdepeñas, zowel wit als rood, is een zeer bekende wijn uit dit gebied.
Een wereldberoemde streek is natuurlijk Jerez, waar de sherry vandaan komt. Deze wijn begint als normale witte wijn van palomino-druiven. Het alcoholpercentage van de jonge wijn wordt opgevoerd tot een 15 tot 18 procent, waarna hij geschikt is om langere tijd in houten vaten te rijpen. Tijdens het rijpingsproces worden de vaten oude wijn bijgevuld met jongere wijnen. Echte sherry is overigens een droge wijn. Als je sherry koopt, let dan goed op de Spaanse smaak-aanduiding. “Fino” en “manzanilla”, de fino uit Sanlúcar, zijn beiden licht van smaak. “Amontillado”, een gerijpte fino en “oloroso”, dat letterlijk “geurig” betekent, zijn voller van geur en smaak.
Catalonië, het gebied rond Barcelona, heeft al een wijntraditie sinds de Romeinen er de druiventeelt en de wijnproductie introduceerden. Tegenwoordig produceert Catalonië een aantal wijnen die zeer verschillende van karakter zijn. De bekendste Catalaanse wijn is Cava, een mousserende wijn die op dezelfde manier wordt gemaakt als de Franse Champagne. Er is overigens wel verschil in gebruikte druivensoorten. Daarnaast worden er in Catalonië ook talloze gewone, niet-mousserende rode en witte wijn gemaakt.
Nieuwe landen
Van de niet klassieke wijnlanden heeft bijvoorbeeld het zuiden van Australië een aantal interessante wijngebieden. De druiven worden hier geteeld in valleien, die de wijnen ook hun naam geven, zoals Barossa Valley, Eden Valley en Yarra Valley. Ook in het Latijns Amerikaanse Chili zijn het de valleien, die de wijn benoemen. Bekende streken zijn Valle central, Valle de Casablanca, Valle del Maipo en Valle del Rapel. Chili is een smal, maar enorm lang land, waardoor de Chileense wijnen allemaal afkomstig zijn uit totaal verschillende klimaatgebieden. In de Verenigde Staten is het vooral de staat California die een aantal bijzonder lekkere wijnen levert, bijvoorbeeld Carmel Valley, Central Coast, Chalk Hill en Napa Valley. Ook Zuid-Afrika heeft een aantal interessante wijnstreken, die de moeite waard zijn om eens een flesje van te proeven. Denk daarbij aan Oranjerivier, Paarl en Stellenbosch.
Druivenrassen
Behalve de streek waar de wijn vandaan komt, en de bodem- en klimaatsinvloeden die zo´n gebied meegeeft aan de wijn, is ook het gebruik van het druivenras bepalend voor de smaak van de wijn.
Er zijn maar een paar soorten, de zogenaamde nobele rassen, geschikt om topwijn te maken, maar voor gewone tafelwijn zijn meerdere rassen bruikbaar die elk hun eigen karakter hebben.
Voor rode wijn wordt de Cabarnet Sauvignon veel gebruiikt. Deze druif bevat veel tanine, zodat de wijn die hiervan wordt gemaakt, betrekkelijk lang bewaard kan worden. Ook de soort Cabarnet Franc geeft een fruitachtige smaak aan de wijn. Merlot is een typische Bordeaux druivensoort en is familie van de Cabernet. De Merlot-druiven geven een kleurige, stevige wijn die toch zacht smaakt. De druif rijpt snel, maar is gevoelig voor droogte en kou. Merlot wordt vaak gecombineerd met de andere Cabernets. Een heel ander soort druif is de Gamay,die wordt gebruikt bij de productie van Beaujolais-wijn. Deze soort geeft blauwe druiven met een zacht en fruitig sap, waardoor de wijn jong gedronken kan worden. Pinot Noir tenslotte is populair in Bourgondië. De rank geeft kleine druiven met zoet en kleurloos sap. De kleurstoffen van de schil geven de wijn echter zijn glansrijke kleur en de geur die doet denken aan rijp zomerfruit.
Voor de productie van witte wijn worden uiteraard weer andere druivensoorten gebruikt. Chardonnay is daarvan de beroemdste, die tegenwoordig over de hele wereld wordt gebruikt voor de productie van droge, stevige witte wijn. Traditioneel was het de enige druif voor de witte Bourgogne wijnen en een van de hoofdbestanddelen van Champagne. Chenin Blanc wordt gebruikt voor zowel droge als voor zoete wijnen. Men laat hem aan de rank gisten, waardoor hij zo laat mogelijk wordt geoogst, zelfs tot in november. Gewurztraminer is de rood-gele druif uit de Elzas, die oorspronkelijk uit Griekenland komt, maar tegenwoordig overal wordt gebruikt, ook in de nieuwe wijnlanden. Dit druivenras levert goudgele, exotisch smakende wijnen met soms een muscaat-achtige smaak. De Sauvignon Blanc tenslotte wordt gezien als een van de beste Franse druivensoorten, die wijn geeft die naar mineralen en een beetje naar meloen ruikt.
Niet lezen maar proeven
Je kunt natuurlijk veel over wijn lezen, maar het lekkerste is toch om wijn te proeven. Wijn is lekker bij het eten en ook nog eens gezond, mits met mate gebruikt. Vooral rode wijn bevat veel anti-oxidanten. In plaats van elke week dezelfde wijn te kopen bij de buurtsuper, kun je er ook een sport van maken om telkens een ander wijnland en wijngebied te kiezen. Let ook eens op het druivenras dat op het etiket vermeld staat. Minder algemeen gebruikte druivenrassen kunnen heel verrassend smaken, ongeacht de streek waar ze vandaan komen. Als je het wijnproeven echt serieus wilt aanpakken, dan zijn daar speciale cursussen voor.
