Hoe ontstaat acne?
Acne ontstaat als de haarzakjes verstopt raken door een overproductie van talg, een olieachtige stof die de huid soepel houdt. Gewone huidbacteriën houden van dat huidsmeer en ze gaan er zich in vermenigvuldigen. Zo kunnen de haarzakjes ontstoken raken en er verschillende soorten puisten en pukkels ontstaan. Misschien heb je jezelf eens afgevraagd waarom je vooral acne in je gezicht, op je schouders, je nek en borst krijgt. Dat komt omdat de grootste talgklieren zich daar bevinden in grote aantallen.
Welke zijn de meest voorkomende puisten?
In het algemeen bestaan er 2 lichte vormen van acne. Als een prop huidsmeer in contact komt met de lucht beginnen zwarte mee-eters zich te vormen.
En je hebt de ‘witte koppen’ die zich onder het huidoppervlak ontwikkelen. Bij ernstigere gevallen komen er pijnlijke rode bulten of met pus gevulde cysten op die na genezing littekens en putjes achterlaten. Ook heb je rosacea, een variant van de gewone acne. Het is een huidontsteking met roodgekleurde wangen, gesprongen bloedvaatjes en af en toe zwellingen en plekjes pus.
Aan het begin van de puberteit wordt de talgproductie en de productie van geslachtshormonen verhoogd (bijvoorbeeld testosteron). Hoewel jongens dus het meest gevoelig zijn voor acne (veel testosteron) kan de kleine hoeveelheid testosteron ook bij meisjes de kwaal veroorzaken. Acne kan voorkomen bij volwassenen. Sommige vrouwen hebben er last van voor hun menstruatie, dit is de oorzaak van de veranderende hormonen. Sommige anticonceptiepillen, die met progesteron, kunnen acne veroorzaken. Andere anticonceptiepillen (met oestrogeen) daarentegen kunnen de acne afremmen.
De behandeling van acne.
Er zijn vele crèmes en lotions op de markt die talg verwijderen en poriën weer vrijmaken. Hun beloftes van “Binnen 3 dagen is alles verdwenen” moet je niet geloven, maar ze hebben wel gemeen dat ze benzoylperoxide bevatten. Benzoylperoxide gaat de ontsteking in het haarzakje tegen en doet de bovenste huidlaag afschilferen zodat de poriën weer vrij zijn. Als benzoylperoxide niet bij je werkt, dan bestaan er ook nog de crèmes die een antibiotica bevatten. Die antibiotica werken tegen de infectie en zijn preparaten gebaseerd op synthetisch vitamine A, deze helpen het beste tegen de zwarte mee-eters.
Als lotions en crèmes echt niet helpen en je een beetje wanhopig wordt kan je ook antibiotica slikken waarbij de bacteriën vanbinnen uit gedood worden en de talgproductie en de ontsteking in de haarzakjes minder worden. Maar let op! Als je plots stopt met de kuur, kan al je moeite verloren gaan en de acne weer terugkomen. Probeer dus geleidelijk af te bouwen. Bij vrouwen kunnen anticonceptiepillen met oestrogeen de werking van testosteron afremmen en zo de acne verminderen. Maar helaas, in enkele gevallen heeft dit een omgekeerd effect en lokt het de acne uit.
Als zelfs bepaalde medicatie slikken (die eigenlijk geen bijwerkingen heeft) niet helpt dan kan de dokter je ook retinoïden voorschrijven. Ze verminderen de vetproductie en drogen de huid onvoorwaardelijk uit. Ze kunnen echter de lever beschadigen en zorgen voor huidirritatie, verbleking van de huid, pruritus (jeuk)…
Tegenwoordig schrijft de dokter eerder roactutane voor. De werkzame stof in roaccutane is isotretinoïde. Het vermindert de talgproductie, remt de ontstekingen en maakt de poriën vrij. Maar ook roaccutane heeft zijn bijwerkingen. Als een vrouw het gebruikt bij zwangerschap of als er kans is dat ze zwanger is dan kan er sprake zijn van spontane abortus of ernstige afwijkingen aan de ongeboren baby, je krijgt ook droge slijmvliezen. Dit is te merken aan droge neus, ogen, lippen. Contactlenzen kan je dan minder goed verdragen. Je krijgt ook last van irritatie aan de huid (vooral handpalmen en voetzolen) en je huid is heel gevoelig voor UV-stralen. Uit de zon blijven is dus de boodschap. Zelden klagen mensen van haaruitval, moest je hier toch last van krijgen dan groeit het weer terug als je stopt met de behandeling. Zeer zelden heeft men last van depressieve gevoelens en ernstige hoofdpijn.
Wat zijn de belangrijkste misvattingen over acne?
Vet voedsel, chocolade en zoetigheid veroorzaken geen acne en vettig haar. Acne en vettig haar zijn te wijten aan hormonale veranderingen. Seks of juist géén seks hebben heeft geen invloed op acne.
Als laatste heb ik nog enkele tips voor een gezonde huid
1. Drink veel water en eet veel fruit en groenten.
2. Ga naar buiten in de zon, maar neem voorzorgsmaatregelen tegen zonnebrand. Zeker als je medicatie gebruikt die je huid gevoelig maakt voor UV-stralen.
3. Vermijd vette make-up, stress, bepaalde medicijnen zoals corticosteroïden.
4. Knijp puistjes niet uit.
5. Was aangedane plekken 2X per dag, maar maak er geen obsessie van. Het verwijdert het oppervlaktevet en moedigt de vetproductie alleen maar aan.
6. Houd uw huid vochtig (hydraterende crèmes)
7. Behandel acne voordat het erger wordt, desnoods met sterke medicatie.
