Een Siamese tweeling is een tweeling waarvan de twee baby’s bij de geboorte aan elkaar vast zitten. Soms kunnen de tweelingen chirurgisch van elkaar gescheiden worden, maar soms is zo’n operatie niet mogelijk omdat de kinderen vitale organen delen. In dit laatste geval zitten zij hun leven lang aan elkaar vast.
Hoe ontstaat een Siamese tweeling?
Een bevruchte eicel kan zich na een dag of drie tot tien nog delen in twee identieke embryo’s, dit wordt dan een de één-eïige tweeling. Als de bevruchte eicel zich in een later stadium deelt, heeft de embryo vaak al organen en/of ledematen ontwikkeld. Gaat het dan echter toch delen, dan is de kans groot dat zich maar een deel van het lichaam splitst, terwijl een ander gedeelte aan elkaar vast zit of gedeeld wordt door beide embryo’s. Per miljoen baby’s worden er vier Siamese tweelingen geboren, die altijd hetzelfde geslacht hebben, en voor bijna driekwart uit meisjes bestaan. Genetische factoren lijken ook een rol te spelen, want er worden meer Siamese tweelingen geboren in Afrika en India dan in de Verenigde Staten en China. Overigens komen Siamese tweelingen ook in het dierenrijk voor, zoals bij slangen. Onlangs ving een Spaanse boer nog een tweekoppige slang, die daarmee tevens het leven van het dier redde. In het wild wordt het moeilijk voor zo’n tweekoppig dier, maar de beroemde tweekoppige slang “Thelma and Louise” heeft haar leven lang riant gewoond in de dierentuin van San Diego. Zij kreeg maar liefst vijftien normale, eenkoppige, nakomelingen.
Ook menselijke Siamese tweelingen hebben een kleinere overlevingskans dan enkele baby’s of losse meerlingen. Dit is de reden dat er zich relatief veel Siamese tweelingen in musea bevinden, op sterk water of als skelet. Vaak zijn deze afkomstig uit de rariteitenkabinetten van vroeger eeuwen. Tegenwoordig probeert men Siamese tweelingen vaak na de geboorte te scheiden, maar of zo’n operatie een kans heeft, hangt helemaal af van de mate van verbinding. Dit kan variëren van een stukje huid of bindweefsel tot het gemeenschappelijk hebben van een of meer lichaamsdelen en organen. Soms is een deel van de hersenen met elkaar vergroeid, wat de scheidingsoperatie natuurlijk erg moeilijk maakt en medisch-ethische problemen met zich meebrengt.
Een aantal beroemde Siamese tweelingen en hun lotgevallen
De Siamese tweelingen die het wel overleven en die al dan niet worden gescheiden, zijn als zeldzaamheid natuurlijk een bezienswaardigheid. Samen met andere mensen met een afwijkend uiterlijk, zoals de vrouw met de baard en lilliputters, reisden zij vroeger in “freakshows” rond met circussen. Tot aan het begin van de twintigste eeuw was dit een volkomen normale gang van zaken, die de bijzondere spelingen van de natuur in ieder geval een leven en een baan bood. De naam Siamese tweeling is afgeleid van de broers Eng en Chang Bunker, die in 1811 werden geboren in Siam, het huidige Thailand. Zij trokken door de Verenigde Staten met een reizend circus en werden tentoongesteld zoals toen gebruikelijk was en verdienden daar een fortuin mee. Eng en Chang waren niet zo heel hecht vergroeid, maar waren aan de zijkant van hun buiken verbonden door een stuk weefsel en zij deelden een gemeenschappelijke maag. Tegenwoordig zouden ze vrij eenvoudig te scheiden zijn geweest, maar dit gebeurde niet en ze werden wereldberoemd. Ze trouwden met twee zusjes, Sallie en Adelaide Yates, en kregen samen 21 kinderen. Het verhaal gaat dat Chang en Eng twee totaal verschillende types waren. De een was serieus en van de blauwe knoop, terwijl de ander niet alleen veel dronk maar ook nogal eens zijn vrouw bedroog. Voor ons, losse mensen is het bijna niet voor te stellen om vast te zitten aan een zo duidelijke tegenpool. Toen ze de zestig gepasseerd waren, werd Chang op een ochtend wakker en ontdekte dat Eng dood naast hem lag. Een paar uur later overleed ook Chang.
Bijna twee eeuwen later, in het jaar 2000 werd de Britse Siamese tweeling Jodie en Mary wel operatief gescheiden. De scheidingsoperatie was zwaar omstreden omdat Mary, die veel zwakker was dan Jodie, de operatie nagenoeg zeker niet zou overleven. Zonder operatie waren beide meisjes ten dode opgeschreven en er moest een rechter aan te pas komen om de artsen toestemming te geven voor de operatie, die tegen de wens van de ouders in ging. Mary is inderdaad overleden tijdens de operatie.
De scheidingsoperatie van de Iraanse tweeling Ladan en Laleh Bijani, op dat moment negenentwintig jaar, was gelijkwaardiger maar desondanks even fataal. Zij zaten met hun schedels aan elkaar vast, hadden wel ieder hun eigen hersenen, maar deelden een slagader. In 2003 werden zij in Singapore geopereerd, waarbij de chirurgen een tweede ader fabriceerden. Dit lukte, maar na de drie dagen durende operatie overleden de meisje kort na elkaar als gevolg van bloedverlies.
De eerste Nederlandse scheiding van een Siamese tweeling vond in 1954 plaats in het Diaconessenhuis in Leeuwarden. Het was een vrij eenvoudige operatie, aangezien Folkje en Tjitske de Vries alleen maar met hun buiken aan elkaar vast zaten. Al vanaf hun geboorte functioneerden de beide lichaampjes los van elkaar. De fysieke scheiding verliep succesvol, maar de zussen konden toch niet buiten elkaar en leefden vijftig jaar later nog samen.
De Amerikaanse Abigail en Brittany Hensel, geboren in 1990, hoeven niet eens na te denken over een scheidingsoperatie. Hoewel bij hun geboorte het ergste werd gevreesd, zijn ze nog steeds gezond en zelfs gelukkig. Ze hebben elk een eigen hart en maag, maar hebben een gezamenlijke bloedsomloop en delen alles onder de gordel. Ze leerden gezamenlijk lopen, beoefenen sporten, spelen piano en rijden samen auto. Daarentegen schrijven ze ieder met hun eigen hand en kleden hun bovenlichaam in hun eigen specifieke smaak. Gelukkig delen ze ook hun kinderwens, want ze hebben maar een baarmoeder.
