Batterijen bestaan uit twee verschillende metalen in een zurig omhulsel. Het sap van een citroen is zuur genoeg om dezelfde chemische reactie op gang te brengen als in een batterij. Let wel : de opgewekte stroom is niet voldoende om een kamer te verlichten of een motor te laten draaien. We kunnen wel een zachte gloed krijgen van een LED-lampje.
Wat hebben we nodig?
Om te beginnen een citroen, liefst goed sappig en nog een beetje onrijp. We rollen hem op tafel of tussen beide handen om het zure sap te activeren. Voor de metalen nemen we
koper en zink. Voor het koper gebruiken we een koperen muntje, bijvoorbeeld de
stukken van 1, 2 of 5 eurocent. Beter is het nog een stukje gestripte elektriciteitskabel
te gebruiken. Een gegalvaniseerde nagel is met zink bekleed, ideaal voor ons
project. Allerlei vormen van zink en koper zijn ook te vinden in de
loodgieterij-afdeling van een doe-het-zelfzaak.
We steken het muntje en de nagel in de ongepelde citroen. Let erop dat het koper en het zink elkaar niet raken. Zowel aan het koper en het zink bevestigen we een elektriciteitsdraad, die we aan de andere kant verbinden met een lampje. Als je een fietslampje zou gebruiken is het eender hoe je de draad vastmaakt. Een LED-lampje brandt echter alleen maar als de elektrische stroom er in de juiste richting doorstroomt. Dus als het op de ene manier niet lukt om het lampje te doen branden, verwissel je eens de
draadjes.
Het is best mogelijk dat één citroenbatterij niet genoeg is om een lampje te laten branden. Toen ik het laatst probeerde, mat ik 0,9 volt, niet genoeg voor een lampje. We kunnen dan
verschillende citroenbatterijen in serie schakelen, koper aan koper, zink aan
zink. Het is een beetje uitzoeken hoeveel citroenen je voor een goed resultaat
nodig hebt. Vier citroenbatterijen produceerden 3,5 V, genoeg voor een
fietslampje, maar al teveel voor een LED-lampje.
Een beetje fysica : De “citroenbatterij” is een voltaïsche batterij, die chemische energie
omzet in elektrische energie.
de zinken nagel en het koperen muntstuk zijn elektroden. Het sap van de citroen is een elektrolyt dat een verbinding vormt tussen beide elektroden. Elektriciteit is een stroom van kleine deeltjes genaamd elektronen. Bepaalde materialen, conductoren of geleiders, laten door elektronen door hen vloeien. De elektrische stroom vloeit van het zink (de
min-elektrode) naar het koper (plus-elektrode).
Het zuur in de citroen reageert verschillend op beide metalen. Het koper is positief geladen, terwijl het zink negatief geladen is. Deze lading wordt electriciteit als het circuit gesloten
wordt, met andere woorden als het lampje aangesloten wordt. Of als je het koper
en zink zo dicht bij elkaar in de citroen steekt, dat je beide tegelijkertijd
met je tong kan aanraken. Je voelt dat een tinteling op je tong en proeft ook
een metaalachtige smaak. Met een voltmeter kan je de electrische stroom meten.
Voor alle duidelijk : na het experiment is de citroen niet meer eetbaar.
