Cognitieve ontwikkeling
De cognitieve ontwikkeling bij kinderen van 0 tot 2 jaar kunnen we verdelen in drie subgroepen:
– grijpen is begrijpen
– taal versnelt de ontwikkeling
– de ontwikkeling is te beïnvloeden
Grijpen is begrijpen
Bij kinderen van 0 tot 2 jaar is de ontwikkeling gebaseerd op waarneming en motoriek.
Het kind pakt wat het ziet, bijvoorbeeld een rammelaar. Hij schudt daarmee, omdat zijn armpje nu eenmaal onwillekeurige bewegingen maakt. Hij hoort dan geluid. Dat herhaalt zicht, en zo vormen zich de eerste denk patronen: iets wat beweegt, kan ik pakken. Als ik dan met mijn arm heen en weer ga, komt er geluid. Dat denk hij niet in woorden, maar het zet zich wel in het hoofd vast als ervaring.
De baby leert dus veel via de zintuigen. De tast, met name de mond, speelt hierin een belangrijke rol. Via de tast ervaart de baby dat sommige dingen zacht zijn, denk hierbij aan zijn knuffeltje bijvoorbeeld zijn teddybeer. Ook leert de baby via de tast dat sommige dingen hard zijn. denk hierbij aan een bal of blokken. Eveneens ervaart hij op deze manier het verschil tussen onder andere warm en koud en tussen glad en ruw. De hele huid van de baby is gevoelig voor aanraking. Voor de baby is het dan ook erg belangrijk om aangeraakt, gemasseerd en geknuffeld te worden.
Kennis gebaseerd op ervaring noem je ervaringskennis. Voor er woorden zijn, is er al ervaringskennis. Door waar te nemen en te bewegen ontstaat kennis. Omdat baby’s graag dingen vastpakken, hanteren we de uitdrukking: grijpen is begrijpen.
Taal versnelt de ontwikkeling
In de loop van deze fase komen de eerste woordjes. De dingen krijgen een naam. Dat is een grote stap. Een woord betekent dat een betekenis los komt te staan van het ding. Je kunt immers een woord zeggen, terwijl het ding er niet is. Eerst ontwikkelde de baby zich alleen o grond van waarneming en motoriek. Nu komt er een factor bij: taal. Zodra de taal op gang komt, verloopt de cognitieve ontwikkeling sneller.
De ontwikkeling is te beïnvloeden
het proces van rijping is te beïnvloeden. De ontwikkeling van de baby’s kan gestimuleerd worden door een interessante omgeving. Een omgeving die rijk is aan prikkels, maakt een kind actief. Variatie is daarbij erg belangrijk. Dit blijkt onder andere uit het ‘bordexperiment’.
Baby’s van nog maar enkele dagen oud kregen een bord te zien met drie stippen. Toen ze daarop uitgekeken waren, werden ze opnieuw aandachtig bij een bord van twee stippen.
Ook geurexperimenten laten zien dat nieuwe dat nieuwe dingen belangstelling opwekken.
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Zodra een baby geboren wordt, begint zijn sociaal-emotionele ontwikkeling. Hiermee wordt bedoeld: de ontwikkeling van de mogelijkheden om met anderen om te gaan en deel te nemen aan de samenleving. Een zuigeling richt zich allereerst op mensen. Dat is niet zo verwonderlijk, hij is immers voor zijn overlevin afhankelijk van mensen.
De sociaal- emotionele ontwikkeling kunnen we opsplitsen in verschillende groepen.
– gericht op menselijke gezichten
– gericht op de verzorger
– gericht op de menselijke geur
– een eigen persoonlijkheid
Gericht op de menselijke geur
Een zuigeling ‘kijkt’ naar gezichten. Dat hij gezichten ‘herkent’ is heel belangrijk.Het biedt hem de mogelijkheid om gedrag na te bootsen, te imiteren. Imitatie is een van de allervroegste manieren van leren. Imiteren