Nog niet zo lang geleden was mediteren
iets voor losgeslagen hippies en andere zweefkezen. Maar tegenwoordig
wordt ingezien dat de diepe ontspanning van geest en lichaam voor
iedereen heilzaam zijn. Juist door onze gejaagde en overprikkelde
levensstijl kan het geen kwaad om zo nu en dan rustig tot jezelf te
komen. Mediteren kan iedereen leren, maar het is wel belangrijk dat
je een meditatietechniek kiest die bij je past.
Het effect van mediteren
Tijdens het mediteren maak je je
overwerkte geest leeg en daalt de frequentie van je hersengolven.
Tegelijkertijd ontspannen de spieren van je lichaam. De weldadige
innerlijke rust leveren nieuwe kracht en energie, een mooie
tegenhanger voor alle stress en spanning van het hedendaagse leven.
Stress en spanningen zijn mede-veroorzakers van klachten als hoge
bloeddruk, depressies en angsten, hartklachten, slapeloosheid,
diabetes, maagzweren tot en met een complete burn out. Door
regelmatig te mediteren zorg je ervoor dat je minder vatbaar bent
voor deze klachten, hetgeen je gezondheid ten goede komt. Mensen die
regelmatig mediteren ontspannen zich niet alleen gemakkelijker, maar
kunnen zich ook beter concentreren. In de psychotherapie worden ook
in toenemende mate meditatie-oefeningen gebruikt ter aanvulling van
de psychotherapie. Hoewel mediteren in principe voor iedereen
heilzaam is, wordt er wel een kanttekening geplaatst ingeval van
ernstige psychische stoornissen. Te diep mediteren zou de klachten
kunnen verergeren in plaats van verminderen. In ieder geval is het
raadzaam om, als je last hebt van een psychische aandoening, niet
zomaar raak te gaan mediteren, maar in overleg met je arts een
geschikte vorm en een goede begeleiding te kiezen.
Soorten meditatie
Oorspronkelijk was meditatie vooral een
religieuze bezigheid. Met name in Oosterse religieuze tradities,
zoals het boeddhisme, is meditatie een techniek om het bewustzijn te
ontwikkelen. Maar ook in het Westen wordt al eeuwenlang gemediteerd,
in het christendom is het gebruikelijk om te mediteren over een tekst
uit de bijbel of de belevenissen van Jezus. In de afgelopen eeuw
werden daarnaast tal van meditatie-technieken “geïmporteerd” uit
het Oosten, zoals Zen-meditatie, Tai Chi en de vele door Osho
ontwikkelde meditatie-technieken. Daarnaast zijn er Westerse
varianten ontwikkeld als Transcendente meditatie en Alfa-training. De
in 1990 overleden goeroe Bhagwan Shree Rajneesh, later bekend als
Osho, heeft een grote rol gespeeld in het geschikt maken van Oosterse
meditatie-technieken voor ons Westerlingen. Hij benadrukte dat er
voor ieder mens een meditatievorm bestaat, die overeenstemt met zijn
of haar karakter. Geen mens is hetzelfde, dus het komt erop aan om
een methode te zoeken die voor jou het meest geschikt is. Dit
verklaart ook het, van oudsher, ruime aanbod van verschillende
meditatie-technieken.
Kennismaken met meditatie
Er zijn in Nederland tal van
mogelijkheden om kennis te maken met meditatie. Diverse organisaties
en meditatiecentra geven je de mogelijkheid om tijdens
voorlichtingsbijeenkomsten of open dagen te “proeven” van hun
meditatietechniek(en). Ook is er de mogelijkheid om een boek met
meditatie-oefeningen te kopen.
De Silva-methode, of Silva Mind
Control, wordt ook wel Alfa-training genoemd. Deze methode heeft
niets religieus, maar is een persoonlijk ontwikkelings-programma
waarmee je je hersenfuncties optimaliseert door middel van een hele
lichte vorm van zelfhypnose. Als gevolg daarvan verbeteren je
cognitieve vermogens, leervermogen, persoonlijk welbevinden en leer
je concrete zaken te beïnvloeden zoals ongewenste gewoonten als
roken en snoepen afleren en gezondheidsproblemen te verlichten. Silva
Nederland organiseert cursussen en gratis informatie-avonden in
diverse steden. Je kunt de Silva-methode zelfs uit een boek leren, al
kost dat iets meer moeite dan tijdens een cursus. In het
Nederlandstalige boek “Alfatraining”, geschreven door José Silva
en Philip Miele en uitgegeven door Ankh-Hermes kun je jezelf de
Silva-methode aanleren.
In de Osho actieve meditaties,
ontwikkeld door Bhagwan en nog steeds onderwezen door zijn
volgelingen, komen diverse kanten van ons “zijn” aan de orde.
Niet alleen je verstand wordt aangesproken, maar ook je hart en je
lichaam. Een voorbeeld is de Osho Whirling meditatie, die lijkt op
de wervelmeditatie van de Soefies, één van de oudste technieken ter
wereld. Dat meditatie niet altijd bloedserieus hoeft te zijn, bewijst
Osho’s Lachmeditatie. Niet zo vreemd, want als je echt lacht, hou je
op met denken en ben je in een diep meditatieve toestand, waarin
energie uit je innerlijke bron naar buiten buldert. Osho centra in
diverse Nederlandse steden houden af en toe open dagen waarop je
kennis kunt maken met de door hun goeroe ontwikkelde
meditatie-technieken.
Een goed voorbeeld van een oefenboek is
“Mediteren voor Dummies” van de auteur Stephan Bodian, uitgegeven
door Pearson Education Benelux B.V. Met dit boek kun je stap voor
stap de kunst van het mediteren leren en ook ontdekken welke vorm bij
je past. Het bevat veel praktische oefeningen, informatie over
spirituele richtingen en centra, een literatuurlijst en een CD met
verschillende geleide oefeningen.
Let op, dit zijn maar drie voorbeelden
uit een gigantisch aanbod aan meditatie-technieken. Het belangrijkste
is dat je, als je wilt gaan mediteren, de vorm en techniek vindt die
het beste bij je past.
