Een flinke verkoudheid is lastig, maar meestal onschuldig. Het is de meest voorkomende infectieziekte bij mensen, die wordt veroorzaakt door besmetting met het verkoudheidsvirus, meestal een rhinovirus. Verkoudheid, in de medische wereld aangeduid met de term “acute virale nasofaryngitis” is een ontsteking van het slijmvliezen in je neus, je keel en je bijholten. Verkoudheid wordt veroorzaakt door besmetting met een verkoudheidsvirus. Er zijn veel verschillende virussen die je verkouden kunnen maken. Als je een paar keer achter elkaar verkouden bent, dan gaat het steeds weer om een ander type virus. Volwassenen worden gemiddeld zo’n drie keer per jaar verkouden en kinderen soms wel tien tot twaalf keer per jaar.
Wat zijn de symptomen van een verkoudheid?
Meestal beginnen twee tot drie dagen na de besmetting de verschijnselen van verkoudheid op te treden. Omdat de slijmvliezen van de bovenste luchtwegen ontstoken zijn heb je vaak verstopte neus en/of een loopneus, keelpijn en meestal ook hoofdpijn. Ook zul je vaak moeten niezen en hoesten en sommige mensen hebben ook last van geïrriteerde, rode en droge ogen. Soms raken ook de stembanden ontstoken, waardoor je een hese stem krijgt. Een enkele keer daalt de verkoudheid nog lager, via de luchtpijp naar de longen, waardoor je het benauwd kunt krijgen. Koorts bij een verkoudheid komt bij kleine kinderen vaak voor, maar is bij volwassenen vrij zeldzaam. Hoewel je wat sneller moe zal worden als je verkouden bent, zul je je dagelijkse activiteiten meestal gewoon kunnen doen. Het normale verloop van een verkoudheid duurt meestal niet langer dan een week.
Als de symptomen na twee weken nog niet zijn verdwenen dan hebben ze een andere oorzaak, zoals een allergie of een kaakholte-ontsteking. Een verkoudheid wordt in de volksmond vaak “griep” genoemd, maar het gaat over twee heel verschillende virussen, en twee heel verschillende ziekten. Griep wordt veroorzaakt door het influenza-virus, dat veel gevaarlijker is dan de verkoudheidsvirussen. Bij griep is er, behalve de misschien vergelijkbare verkoudheids verschijnselen, sprake van veel ernstigere ziekteverschijnselen. Als je griep hebt, heb je vaak hoge koorts die snel opkomt en zo’n twee tot vier dagen aanhoudt. In tegenstelling tot bij een verkoudheid, kun je niet meer functioneren in het dagelijkse leven, voel je je flink beroerd en heb je hevige spierpijn, vooral in rug en schouders. Omdat door een verkoudheid je weerstand vermindert, kun je echter wel een tweede, ernstigere besmetting oplopen. Dit kan een oorontsteking of bronchitis zijn, maar ook een griep.
Hoe krijg je een verkoudheid?
De virussen die de besmetting overbrengen, verspreiden zich via vochtdruppeltjes in de lucht die verkouden mensen uitademen en die door anderen weer wordt ingeademd. In tegenstelling tot wat lang is gedacht, is er is geen wetenschappelijk bewijs dat je van kouvatten verkouden wordt.
Wel is het zo dat verkoudheid vaker voorkomt in de koudere jaargetijden, de herfst en de winter. In deze periode is je weerstand minder, waardoor je gevoeliger bent voor het verkoudheidsvirus.
Maar ook zitten mensen dichter op elkaar in slecht geventileerde ruimte, waardoor ook de kans groter is dat er besmette personen bij je in de buurt komen. Behalve scholen en peuter-verblijven zijn kantoren en het openbaar vervoer plekken waar de verkoudheidsvirussen levendig worden uitgewisseld. Behalve via de lucht, kan het virus kan ook via je handen worden overgedragen. Bijvoorbeeld als een verkouden persoon aan zijn neus zit, of zijn hand voor zijn mond doet om te hoesten. Krijg je daarna een hand of pak je de deurkruk beet die hij heeft aangeraakt en zit je daarna aan je neus, mond of ogen, dan is de kans groot dat jij ook verkouden wordt. De incubatietijd, de periode tussen de besmetting en het optreden van de verkoudheids-symptomen is twee tot drie dagen. Als je de verkoudheid hebt uitgeziekt, dan ben je voor je leven immuun voor dat specifieke virus. Maar daarmee ben je er zeker niet voor altijd vanaf, want er zijn wel honderden verschillende soorten verkoudheidsvirussen. Besmetting met verkoudheidsvirussen kun bijna niet te voorkomen. Als er iemand in je directe omgeving verkouden is, kun je proberen om uit de buurt te blijven van die persoon, maar meestal is het dan al te laat. Als je zelf verkouden bent, kun je proberen te voorkomen dat je anderen besmet door te hoesten en te niezen met je zakdoek voor je gezicht en en vooral veel je handen wassen. Gebruik geen ouderwetse stoffen snotlappen, maar papieren zakdoekjes of tissues, die je na een keer gebruiken weggooit. Een goede weerstand en een goede conditie kunnen zowel de kans op besmetting als ook de klachten verminderen.
Wat kun je tegen een verkoudheid doen?
Een gewone verkoudheid gaat vanzelf weer over. Antibiotica hebben alleen effect bij bacterie-infecties en helpen dus niet tegen verkoudheid en griep, die beiden door een virus worden veroorzaakt. Artsen weten dit ook wel, maar schrijven toch vaak een kuur voor omdat de patiënten dit nu eenmaal graag willen. Ook allerlei andere geneesmiddelen kunnen de verkoudheid niet voorkomen of genezen. Wel kun je de symptomen verlichten en weerstand-verhogende middeltjes gebruiken, maar het normale verloop van de verkoudheid zul je uit moeten zieken. Zorg in ieder geval voor voldoende rust, een goede ventilatie en luchtvochtigheid en drink voldoende water. De verschijnselen van verkoudheid verlichten kun je, al naar gelang waar je het meeste last van hebt, bijvoorbeeld doen met neusdruppels, hoestdrank, keelpastilles, je insmeren met menthol-olie of stomen
