Wat is
geluidsoverlast?
Er zijn veel
vormen van geluidsoverlast. Natuurlijk denken we al gauw aan luid spelende
geluidsapparatuur maar ook leefgeluiden behoren daar toe zoals contactgeluiden
via de vloer, deuren die voortdurend hard worden gesloten, klusgeluiden op
onacceptabele uren en huishoudelijke apparatuur. Deze geluiden kunnen ongewenst
worden gehoord in een aangrenzend appartement en zijn zo tot overlast. We zullen nu
specifiek ingaan op geluidsoverlast in een appartementencomplex, omdat dit het
meest voorkomend is.
Is geluidsoverlast
te meten?
Geluidsoverlast
is een bijzonder lastig te vatten fenomeen. Er zijn een aantal wetten opgesteld
waarin bijvoorbeeld geregeld is dat na 22.00 uur geen lawaai mag worden
gemaakt. Daarin wordt vaak een geluidsniveau aangegeven en een geluidsniveau
kan weliswaar worden gemeten maar vaak wordt aan menselijke beoordeling
overgelaten welke maatregelen moeten worden getroffen. Politie en eventueel een
rechter spelen hierin een belangrijke rol. Instituten als TNO hebben
bijvoorbeeld een set richtlijnen opgesteld waaraan een ondervloer voor een
harde vloer zoals bijvoorbeeld laminaat, parket of vloertegels moet voldoen om
afdoende demping te waarborgen. Een afdoende demping start bijvoorbeeld vanaf
10 dB. Uiteraard kan dit worden gemeten en kunnen hier gemakkelijk corrigerende
acties op worden genomen.
Het wordt
moeilijker wanneer bijvoorbeeld een wasmachine in het holst van de nacht draait
of tot diep in de nacht luide muziek wordt gedraaid. Deze niveaus zijn
weliswaar uitstekend meetbaar maar kennen vaak een tijdelijk karakter, waardoor
het op heterdaad betrappen door politie een lastige klus wordt. Daarnaast is
het moeilijk aan te geven wat verantwoord is en wat niet meer. Als wettelijke geluidsnorm wordt een bovengrens van 25 dB gehanteerd voor de nacht en 35 dB voor de dag.
Hoe wordt
geluidsoverlast ervaren?
Allereerst is het belangrijk te weten, dat niet elke
buurman of buurvrouw zich er van bewust is overlast te veroorzaken. Soms heeft
men werkelijk geen idee, dat het flatgebouw dermate gehorig is. Anders wordt
het wanneer de buren menen dat er geen sprake kan zijn van geluidsoverlast. Ook
hierin spelen verschillende mogelijkheden waarbij de menselijke waarneming een
grote rol speelt. Wanneer u meent, dat u last heeft van geluidsoverlast en
hieromtrent de mening vraagt van familie of vrienden, is het best mogelijk dat
zij, na zich van situatie op de hoogte te hebben gesteld, menen dat het
allemaal best meevalt. De subjectieve waarneming is hier in het geding. Wat
door de ene mens als uitermate hinderlijk wordt ervaren, kan door een ander
persoon als dragelijk worden ervaren of hoogstens als licht onaangenaam. De
gevoeligheid van het gehoor is hierin een belangrijke factor. Een bekend
voorbeeld is dat een aanzienlijk deel van de populatie moeite heeft met het
horen van lage tonen. De frequentie waarop veel beats in dansmuziek worden
weergegeven is 80 Hz en valt in dit gebied. De persoon die dergelijke muziek
beluistert en ongevoeliger is voor deze frequentie dan zijn buurman, zal eerder
geneigd zijn, de geluidsoverlast te bagatelliseren. Temeer geldt dat voor
zogenaamd “laagfrequent” geluid zoals bijvoorbeeld diepe trillingen van zware
machines in fabrieken, scheepvaart, e.d. die maar door een beperkt deel van de
populatie goed kunnen worden waargenomen. In het algemeen handelt
geluidsoverlast over lage frequenties op een hoger niveau. Personen die
bijvoorbeeld hoogsensitief zijn, zullen eerder hinder ondervinden van lagere
niveaus die andere (laagsensitieve) personen niet of minder duidelijk
waarnemen. Hier kunt u meer lezen over hoogsensitieve personen.
Pas dan wanneer
er overduidelijk geluidsoverlast aanwezig en de buren hier niets van willen
weten, is er een probleem!
Momenteel (2010) is er in Rotterdam een proef gaande met de “herriemeter”. Met een speciaal hiervoor uitgeruste microfoon met recorder (laptop) worden geluidsopnames gemaakt en moeten bewoners een logboek bijhouden.Wanneer er sprake is van overlast, moeten bewoner op een rode knop drukken, waarna vanaf 4 seconden terug in de tijd een geluidsopname wordt gemaakt. Dit moet een overzicht geven uit welk soort lawaai de overlast bestaat, op welke momenten en in welke hevigheid het zich voordoet. Omdat bijna 49.000 Rotterdammers aangeven, regelmatig ernstige overlast van hun buren te ondervinden, vond de gemeente Rotterdam het tijd, geluidsoverlast aan te pakken. Sinds november 2009 is er een steunpunt “woonoverlast” geopend waarin gemeente, woningcorporatis en politie samenwerken. In het geval van overlast wordt eerst bemiddeld, indien nodig volgen sancties die uiteindelijk kunnen leiden tot uitzetting van een huurwoning binnen 3 maanden. Dergelijke initiatieven bieden goede (objectieve) mogelijkheden om overlast te beoordelen en waar nodig op te treden. Het is wellicht een kwestie van tijd, voordat deze methode landelijk is ingevoerd.
Er is serieuze
geluidsoverlast. Wat nu te doen?
De eerste stap die moet worden gezet
is het overleg. Na constatering van het feit, moet niet te lang worden
gewacht met het bespreekbaar maken van het probleem. Het grootste deel van
mensen wacht namelijk eerst enige tijd af of probeert de overlast te
verdringen. Dat lukt maar zelden en hoe langer men wacht, hoe moeilijker
de situatie zal worden. Ga daarom zo spoedig mogelijk een vriendelijk
gesprek aan met de buren, bespreek het probleem en licht duidelijk toe,
waarvan en waarom u last heeft. Indien de buren sociale mensen zijn:
probeer direct tot een oplossing te komen en ga niet akkoord met: “ we
zullen proberen rekening met je te houden” Indien de buren minder sociale mensen
zijn of nog geen verbetering hebben getoond, kunt u zo spoedig mogelijk, liefst
tijdens nieuwe geluidsoverlast, een tweede gesprek aangaan en wijzen op
hun verantwoordelijkheden als buren.Een tweede gesprek is meestal een
slecht voorteken van weinig tot geen verbeteringen of zelfs verslechtering
indien de buren geluidsoverlast nu inzetten als middel om te treiteren.
Met name in dat laatste geval is het inschakelen van politie
onvermijdelijk maar tevens ook lastig. Politie heeft het druk en niet
altijd meer tijd voor kleine zaken als geluidsoverlast. Daarnaast wordt
meer dan eens aan de deur plechtig aan de agenten beloofd, te zullen
staken met de overlast terwijl een dag later het lawaai weer alom aanwezig
is. Toch moet de politie niet worden uitgevlakt. Met name in het geval van
geluidsapparatuur kan de politie na een eerste waarschuwing in het tweede
geval de apparatuur direct in beslag nemen. In het geval van meer subtiele of
onregelmatige overlast als contactgeluiden en huishoudelijke apparatuur is
het schrijven van een brief de volgende stap, waarna een aangetekende
brief kan volgen indien geen verbetering is opgetreden.Indien nog altijd geen verbetering is
opgetreden blijven twee mogelijkheden over: De rechterDe Vereniging van Eigenaren (V.v.E.).
Wat een V.v.E. is, kun je hier lezen
De gang naar de rechter is wat meer gecompliceerd. Dat komt met name door
eventuele rechtsbijstand. Veel rechtsbijstandverzekeringen zullen niet ingaan
op het verzoek tot rechtsbijstand. Zij zullen al snel verwijzen naar de
Vereniging van Eigenaren om het probleem op te lossen. De Vereniging van
Eigenaren kan inderdaad hulp bieden maar dan vooral wanneer meerdere personen
hinder ondervinden en een klacht indienen. In dat geval kan een V.v.E. de zaak
niet negeren en zal de nodige stappen moeten ondernemen. In het uiterste geval
kan door de vergadering worden besloten een officiële waarschuwing uit te
vaardigen waarna eventueel bij geen verbetering via rechtswege de daders de toegang
tot hun deel van het gebouw kan worden ontzegd. Het een en ander kan worden
nagezien in het betreffende splitsingsreglement van de V.v.E.
Wat zijn de symptomen van geluidsoverlast?
Wanneer iemand
wordt blootgesteld aan voortdurende geluidsoverlast, heeft dat vaak een aantal
(lichamelijke) reacties tot gevolg. De bloeddruk kan stijgen, men kan onrustig
slapen of minder slapen. Uiteindelijk raakt men langzaamaan vermoeid,
geïrriteerd en kunnen simpele dingen al gauw te veel worden. Als andere factoren
zoals bijvoorbeeld stress op het werk ook een belangrijke rol gaan spelen, kan
het zijn dat men hiervan in zijn totaliteit oververmoeid raakt en een
diversiteit aan lichamelijke klachten kunnen optreden die in eerste instantie
niet direct in verband worden gebracht met de woonsituatie.
Psychologische gevolgen van geluidsoverlast
De psychologische
gevolgen van voortdurende geluidsoverlast kunnen aanzienlijk zijn. Zeker
wanneer in eerste instantie getracht wordt de geluidsoverlast te negeren en in
een later stadium men niet bij machte is gerichte acties te ondernemen, zal de
schuldvraag al snel richting de eigen persoon worden gesteld. Meer dan eens
tracht men zich aan de buren aan te passen door bijvoorbeeld op andere tijden
te slapen, tijdelijk ergens anders te slapen of zelfs te besluiten te
verhuizen. Helaas is verhuizen nooit een optie. Het is begrijpelijk dat midden
in het lawaai een dergelijke, emotionele beslissing snel is genomen maar het
zal enkel op de korte termijn iets oplossen. Men zal immers nooit kunnen weten
wat er op de nieuwe woonplek staat te gebeuren. In het geval dat ook daar
geluidsoverlast aanwezig is, is de psychologische klap dubbel zo groot.
Kortom…
Geluidsoverlast
moet nooit worden onderschat! Indien geen acties worden ondernomen de hinder in
te dammen, kunnen de persoonlijke gevolgen groot zijn. Daarom moet men direct
vanaf aanvang van de hinder voor zichzelf opkomen, de problemen aankaarten,
bespreekbaar maken en indien mogelijk tot een structurele oplossing te komen.
Het is van groot
sociaal belang met elkaar rekening te houden en iedereen in zijn of haar
leefomgeving te respecteren zonder natuurlijk te overdrijven.
