Er zijn verschillende mogelijkheden om pleegouder te worden. Je kunt een kind in een crisissitutie tijdelijk in je gezin opnemen, maar je kunt er ook voor kiezen om een kind in jouw gezin volwassen te laten worden. Maar zelfs als je kiest voor het laatste zul je altijd te maken hebben met de inbreng van de biologische ouders. Bijvoorbeeld de school waar het kind naar toe zal gaan, medische handelingen en godsdienstonderwijs zijn zaken waar pleegouders niet over mogen beslissen en waar ouders het laatste woord in hebben. Het pleeggezin is verantwoordelijk voor de dagelijkse zorg en ondersteuning, al is het op dat moment het belangrijkste voor het kind zelf.
Tijdelijke ouders
Dat kinderen in een pleeggezin terecht komen is meestal een noodsituatie: burn-out, ziekte of verwaarlozing en mishandeling. Jeugdzorg kiest als het goed is, voor een pleeggezinplaatsing als dat op dat moment het beste voor het kind is. Het doel blijft altijd een goed contact tussen de ouders en het kind. Ook wordt er gekeken hoe de situatie verbeterd kan worden. Als dat laatste lukt is het de bedoeling het kind weer terug te plaatsen naar het eigen gezin. Hierbij gaat het vaak fout en lijkt Jeugdzorg blind te worden als de ouders zeggen: Ik kan het weer. Maar ook de andere kant is mogelijk; dat de ouders wer voor knokken om hun kind terug te krijgen en dat Jeugdzorg het nooit genoeg vindt. Dit is een verhaal apart. Maar de eigenlijke bedoeling is altijd: als het mogelijk is gaat het kind terug naar huis. Dat is dan ook het grote verschil met adoptie. Pleegouders moeten zich er op instellen dat de plaatsing tijdelijk is en het niet hun kind wordt.
Vertrouwen en geduld
Pleegkinderen zijn vaak gevormd door de nare ervaringen die ze hebben opgedaan in hun gezin. Als reactie op deze stressvolle omstandigheden is hun gedrag soms bijzonder, bizar of buitensporig. Er zijn pleegkinderen die zich helemaal terugtrekken, maar er zijn ook pleegkinderen die zeer grensoverschrijdend of agressief gedrag vertonen. Pleegouders hebben daarom veel geduld en uithoudingsvermogen nodig om een vertrouwensrelatie met hun pleegkind op te bouwen. Ze krijgen daarvoor begeleiding van een maatschappelijk werker van de Pleegzorginstelling. Dit is ook de instantie sie zich bezig houdt met de werving en selectie van pleegouders. Er wordt gekeken of ouders geschikt zijn voor het pleegouderschap.Men moet ook goed met de diverse instanties samen kunnen werken: Jeugdzorg, Pleegzorg, de biologische ouders en op zekere leeftijd ook het kind, de jongere. Voor het kind geldt dat het pleeggezin zijn nieuwe thuis gaat worden. De pleegouders zullen het kind gaan opvoeden en verzorgen. Toch is de interesse in de eigen ouders van het kind belangrijk en ook de mogelijkheid bieden om met de ouders om te gaan. Zodat het kind weet dat hij van zijn eigen ouders mag blijven houden ook al woont hij er niet meer.
