Stap 1: wat is het onderwerp
Alvorens je op zoek kan gaan naar de juiste bronnen, dien je eerst je onderwerp af te bakenen. Het internet is de meest makkelijke en toegankelijke weg om bronnen te vinden, maar een zoekwoord kan wel duizenden hits opleveren. Een onderwerp als belastingrecht is dan ook niet handig uitgekozen. Maak het onderwerp specifieker. Wat zoek je precies? Om het onderwerp van belastingrecht aan te houden, zoek je het belastingrechtsysteem in Frankrijk of wil je wat meer weten over de dubbele belasting. Voeg de extra termen toe aan je zoekwoorden. Zo verminder je het aantal hits en heb je eerder kans op succes.
Stap 2: waar moet ik zoeken
Kijk naar de opdracht die je hebt gekregen van je docenten. Is de opdracht die je uitzoekt hoe dubbele belasting wordt voorkomen in Nederland, dan is de eerste stap dat je kijkt naar de regelgeving in Nederland. Als het goed is, is dat lesstof. Voordat jij je begeeft op het internet, doe je er verstandig aan om te kijken naar je lesstof. De boeken die je hebt gekregen zijn een goede uitgangspunt. Door gebruik te maken van de lesstof geef je tegelijkertijd aan, dat je tijdens de les oplet en dat je het hebt begrepen. Zijn die bronnen niet genoeg, ga dan op zoeken naar meer bronnen.
Naar de bibliotheek gaan om boeken te zoeken, wordt niet meer gezien als van deze tijd. Maar boeken zijn juist de bronnen die men moet hebben. Maak een balans tussen boeken en internetbronnen. Door boeken te citeren geeft de student aan dat het tijd heeft besteed aan het artikel. De docent zal denken dat de student de moeite heeft genomen om even de bibliotheek in te duiken en wat boeken heeft doorgenomen. Helemaal van deze tijd is Google. Google geeft niet alleen aan wat op het internet te vinden is, maar biedt meer mogelijkheden. Op Google kan men zoeken in Google books. Een soort van digitale bibliotheek. Niet alle boeken staan hierin en als er boeken worden weergegeven dan is de kans groot dat het boek gedeeltelijk wordt weergegeven. Dit betekent dat een aantal bladzijdes wel gezien kunnen worden en een aantal niet. Dat is geen ramp. Kijk naar de boeken en selecteer welke je op het eerste gezicht nuttig lijken. Lees de weergegeven stukken van het boek om te kijken of je ze kunt gebruiken. Aan de rechterkant kan men naar woorden zoeken in het boek. Je kunt hier de termen die je zoekt intikken. Google zal een lijst van pagina’s weergeven waar je zoektermen staan. Denk je dat het boek interessant en nuttig is, dan kun je dit natuurlijk bij de bibliotheek afhalen. Een ander – meer aangeraden – methode is de eigen universitaire bibliotheek. Elke universiteit heeft zijn eigen bibliotheek. De universitaire bibliotheek geeft niet alleen boeken en tijdschriften weer, maar ook (digitale) artikelen. Artikelen waarvan men op de eigen computer geen toegang heeft, tenzij je een code of een account hebt. De universiteit heeft van de meeste wetenschappelijke websites een link. Hierdoor kun je het artikel wel verkrijgen. Een derde methode is Google Scholar. Google Scholar is dus digitale wetenschap. De zoektermen zullen wetenschappelijke artikelen (en boeken) weergeven die men wel in een essay mag gebruiken (men komt geen forum of blog tegen). Vele instanties – zoals ministeries en organisaties – hebben een eigen website met daarop publicaties van onderzoeken en rapporten. Deze kunnen je ook helpen om inzicht te krijgen van bepaalde situaties.
Om bij het voorbeeld van rechten te blijven. Zoekt men regelgeving dan kan men kijken op overheid.nl; wilt men jurisprudentie, dan is rechtspraak.nl aan te raden. Wilt men weten hoe het is gesteld met de mensenrechten in land X, dan kan men kijken naar rapporten van Amnesty International. Daarnaast zijn Jstor.org (engelstalig) en SSRN.com aan te raden websites om artikelen te zoeken.
Stap 3: selecteren
Men kan het beste meer bronnen hebben en een juist artikel neerzetten dan een artikel schrijven met argumenten zonder autoriteit (boeken, artikelen, etc.). In een artikel mag men geen aannames maken, men moet de argumenten funderen op teksten van andere hoogwaardige (wetenschappelijke) personen. Aan deze teksten ontleent men argumenten en kan men een eigen statement maken. Het citeren van internetsites wordt gezien als “onsmakelijk”. Het ziet er netter uit als men boeken gebruikt. In de voetnoten kan men de naam, de titel, het jaartal en publicatiesite neerzetten. Het lijkt dan net alsof men een papieren artikel heeft gelezen. Om een voorbeeld te geven, Servanda – Zoeken van bronnen, 2009, Artikeltjes.
Naar aanleiding van een aandachtige lezer, wil ik hierbij het volgende opmerken. Dit artikel richt zich met name op studenten (die nog in de fase zijn waarin ze moeten leren hoe een essay te schrijven), maar andere personen mogen er hun voordeel natuurlijk ook uit halen. Het artikel geeft geen autoritaire wijze van “hoe je moet zoeken” weer. Integendeel, het geeft vindplaatsen weer die je kunnen helpen bij het maken van je essay als je bronnen nodig hebt. Met het artikel doel ik niet slechts op citatie van bronnen, maar dat men informatie haalt uit bronnen (al dan niet gepaard met citatie).
