Ivan Turgenev werd op 28 oktober 1818 geboren in Orel in Rusland als tweede zoon van Varvara Petrovna Turgenev-Lutovinova. Zijn moeder was zes jaar ouder en aanzienlijk rijker dan zijn vader, Sergei Nikolavich. Tussen 1822 en 1823 maakt de familie een rondreis door Europa waarbij Ivan in Bern (Zwitserland) uit een berenkuil wordt gered door zijn vader.
In 1833 gaat Ivan Turgenev studeren aan de Universiteit van Moskou na een zomervakantie in de dacha van de familie nabij Moskou. Deze zomervakantie en de dacha zouden later het decor gaan vormen voor zijn verhaal “Eerste Liefde” uit 1860. In oktober 1830 komt zijn vader te overlijden en stapt hij over naar de Universiteit van Sint-Petersburg. Na een studie aan de Universiteit van Berlijn (en een rondreis door Duitsland en Italië waarbij hij bevriend raakt met Granovsky, Stankevich, Herzen en Bakaunin) keert hij terug naar Sint-Peterburg voor zijn dissertatie. Het lukt hem echter niet een positie als professor aan de universiteit te bemachtigen. Hij gaat werken bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en ontmoet Belinsky. Hij schrijft het lange gedicht Parasha waardoor hij binnen de literaire wereld aanzien krijgt. Hij ontmoet voor de eerste maal Pauline Viardot.
Ivan neemt in 1845 ontslag bij het Ministerie en ontmoet de grote Russische schrijver Dostojevski. Hij woont tot 1850 in het landhuis Courtavenel nabij Parijs. Het landhuis is van de familie Viardot. Op 16 november komt zijn moeder te overlijden en Ivan erft het landgoed Spasskoe-Lutovinovo. In 1855 komt jij in contact met een andere grote tijdgenoot, Tolstoy.
De vriendschap met Tolstoy bekoeld in 1861 en zij zullen 17 jaar lang niet met elkaar spreken. In 1863 publiceert Turgenev zijn literaire meesterwerk “Vaders en Zonen”. Hij besluit zich in Baden-Baden te vestigen, vlakbij de familie Viardot. Hij krijgt openlijk ruzie met zijn tijdgenoot Dostojevski. In 1870 verhuisd hij, als gevolg van de Frans-Pruisische oorlog naar Londen, gevolgd door een verhuizing nar Parijs in 1871 waar hij bevriend raakt met onder meer Flaubert, Sand, Zola en Daudet.
In 1877 publiceert hij “Virgin Soil” en een jaar later legt hij zijn geschil met Tolstoy bij. In 1880 doet hij hetzelfde met Dostojevski na een belangrijke toespraak van de laatste op 8 juni in verband met de onthulling van het Pushkin monument in Moskou.
Ivan Turgenev komt op 3 september 1883 te overlijden in Bougival nabij Parijs aan kanker aan zijn ruggenmerg na een lang ziekbed. Op 27 september van dat jaar werd hij begraven op de Volkovo begraafplaats van Sint-Petersburg.
