Basis bij menselijke
relaties is de indeling in hoofddimensies
1) controle, invloed en dominantie
2) Intimiteit en affectie
Dat wil zeggen dat wanneer mensen met elkaar omgaan (in welk
opzicht dan ook) er macht en invloed speelt versus persoonlijke afstand c.q.
nabijheid.
Bij “controle, invloed
en dominantie” spreken we over termen als:
Macht, overheersing, dominantie
Volgzaam, onderwerping, nederig
Bij “intimiteit en
affectie” spreken we over termen als:
Samenwerking, sympathie, affectie
Tegenwerking, antipathie, afwijzing
Wie zit waar in de
roos?
Je kunt niet aan de hand van eigen bevindingen plaatsen. Er zijn tests die
je hierbij kunnen helpen. Op internet zijn er verschillende in te vullen.
http://www.testjegedrag.nl/tjg/zelftest/zelftest.htm
De roos
Leary heeft zijn model opgebouwd uit
eerdergenoemde indeling in de vorm van een cirkel. Met dit model kun je
de symmetrische en complementaire interacties beter weergeven. De volgende
onderdelen vormen samen de cirkel en herken de “rollen” die mensen
invullen.
Boven – samen
Zelfdefinitie: ik ben sterker, beter dan jij: Ik overzie “het”
Definitie van de ander: jij bent zwak en hulpbehoevend
Relatiedefinitie: jij moet naar mij luisteren
Boven – Tegen
Zelfdefinitie: ik ben beter dan wij ook, ik vertrouw alleen op mezelf
Definitie van de ander: jij bent vijandig en zwak
Relatiedefinitie: kijk naar mij en voel je minderwaardig
Tegen – Boven
Zelfdefinitie: ik ben kwaad, bedreigend
Definitie van de ander: jij bent vijandig en machteloos
Relatiedefinitie: wees bang voor mij
Tegen – Onder
Zelfdefinitie: ik ben anders dan anderen, ik heb niemand nodig
Definitie van de ander: jij bent onbetrouwbaar, jij mag mij niet
Relatiedefinitie: verwerp me, haar me maar
Onder – Tegen
Zelfdefinitie: ik doe alles verkeerd, het is mijn eigen schuld
Definitie van de ander: jij bent bedreigend
Relatiedefinitie: bemoei je maar niet met mij
Onder – Samen
Zelfdefinitie: ik ben zwak en gewillig, ik heb hulp nodig
Definitie van de ander: jij bent steviger dan ik
Relatiedefinitie: jij moet mij helpen en leiding geven
Samen – Onder
Zelfdefinitie: ik ben vriendelijk, aardig en meegaand
Definitie van de ander: jij bent ook vriendelijk en aardig
Relatiedefinitie: zeg maar wat je wilt, ik ben tot alles bereid
Samen – Boven
Zelfdefinitie: ik ben evenwichtig, betrouwbaar en sympathiek
Definitie van de ander: jij bent evenwichtig en sympathiek
Relatiedefinitie: wij mogen elkaar graag