Kranten en dagbladen, een blik op de wereld

0
1055
blog placeholder

Al sinds de oudheid is de mens nieuwsgierig naar wat er in de omgeving gebeurt. Hoewel de voorloper van de hedendaagse kranten al dateert van voor het begin van onze jaartelling heeft men het nog eeuwenlang vooral moeten doen met troubadours en andere reizigers, die fungeerden als levende dagbladen. De moderne kranten dateren pas van de laatste paar eeuwen en met de voortschrijdende techniek kan de nieuws-gierige lezer steeds beter op zijn wenken worden bediend. Door het wijd verspreide gebruik van internet is de gedrukte krant eigenlijk een achterhaald fenomeen, want je kunt het nieuws sneller en overzichtelijker online lezen. Toch zweren veel mensen nog steeds bij de geur van de drukinkt naast hun bak koffie terwijl zij het wel en wee in de wereld tot zich nemen.

De geschiedenis van de krant
Al in het jaar 59 voor het begin van onze jaartelling nam Julius Caesar het initiatief om de Acta diurna uit te geven. Dit waren dagelijkse berichten over Romeinse stads- en staatsaangelegenheden, die werden gepubliceerd op borden die zich bevonden op drukbezochte pleinen. Ook uit China is een dergelijke handgeschreven krant bekend, die dateert uit de achtste eeuw. Pas na het uitvinden van de boekdrukkunst kwam er echt schot in het kranten-gebeuren. In de zeventiende eeuw sprongen de kranten als paddestoelen uit de grond. Na de eerste wekelijkse krant in 1605, de Relation uit Straatsburg, kreeg Amsterdam in 1610 de eerste Franstalige krant. Acht jaar later verscheen er de eerste krant in de Nederlandse taal. In België werden er sinds 1605 onregelmatige nieuwsboekjes en -prenten gepubliceerd, die in 1920 in Antwerpen werden omgezet in de regelmatige uitgave van Nieuwe Tijdinghen. Daarna verschenen er kranten in Groot Brittannië, Frankrijk, Zweden, Duitsland, Spanje, Rusland, de Verenigde Staten en Japan. In de eeuwen erna breidde het aantal kranten zich uit en hadden de meeste landen er inmiddels een aantal. Van oudsher hadden veel dagbladen een eigen karakter en politieke of religieuze achtergrond. Tegenwoordig zijn er ook algemene, neutrale kranten, zoals bijvoorbeeld het Algemeen Dagblad. Hoe dan ook spreekt elke krant een bepaalde doelgroep aan. Daarnaast ontstonden er regionale kranten. Aan het eind van de vorige eeuw stopte de ongebreidelde zegetocht van het dagelijkse krantje. Door teruglopende verkoopcijfers zijn een aantal jaren geleden veel kranten overgenomen en gefuseerd. De regionale dagbladen zijn flink in aantal verminderd. Degenen die nog bestaan hebben meestal een monopolie in hun verspreidingsgebied en maken deel uit van een paar grote uitgeverijen, evenals overigens de landelijke dagbladen.

Krant of dagblad?
Een krant is een regelmatig verschijnende gedrukte uitgave, waarin het actuele nieuws wordt verslagen. Naast het nieuws en de achtergronden daarvan, zijn ook advertenties van bedrijven, instellingen en personen een belangrijke functie van de krant. Het woord “krant” is een verbastering van het Franse woord courant. Ook wordt wel het woord dagblad gebruikt, maar dit is niet altijd juist. Een dagblad verschijnt dagelijks, zij het in Nederland en België vaak met uitzondering van zondag, terwijl een krant ook minder frequent kan verschijnen. Met andere woorden: een dagblad is een krant, maar niet iedere krant is een dagblad. Sommige dagbladen zijn als krant begonnen, zoals de Leeuwarder Courant die in het jaar 1752 voor het eerst verscheen als de Leeuwarder Saturdagse Courant.
 
Landelijk of regionaal?
In Nederland kun je kiezen uit 6 landelijke ochtendbladen. Dit zijn de Telegraaf, de Volkskrant, het Algemeen Dagblad, Trouw, het Nederlands Dagblad en nrc.next. ’s Avonds verschijnen er nog eens 3 landelijke dagbladen, het Parool, het NRC Handelsblad en het Reformatorisch Dagblad. In België zijn kranten verdeeld naar taalgebied. Landelijk in de Nederlandse taal zijn het Laatste Nieuws, het Nieuwsblad, het Volk, de Standaard, de Morgen en de Tijd. De Franstalige landelijke kranten zijn le Soir, L’Echo, la Dernière Heure en la Libre Belgique. Verder zijn er in beide landen regionale en plaatselijke kranten, die het voordeel hebben dat ze je behalve het nieuws uit binnen- en buitenland ook het nieuws uit je eigen stad of streek bieden.

Betaald of gratis?
Van oudsher moest je betalen voor een krant, of je nu een abonnement had of een los nummer kocht in een kiosk. Een betrekkelijk nieuw fenomeen is het verschijnen van gratis kranten, die worden bekostigd uit hun advertentie-opbrengsten. In Nederland kun je de Sp!ts, de Metro en De Pers gratis lezen, in België alleen de Metro, die er zowel een Nederlandstalige als een Franstalige editie kent. De Metro, die alweer 10 jaar bestaat, komt oorspronkelijk uit Zweden en wordt in 19 landen en in 18 talen uitgegeven. Dagelijks lezen meer dan 20 miljoen mensen in Europa, Noord- en Zuid-Amerika en Azië deze gratis krant, die onder andere verstrekt wordt op trein-stations.

Gedrukt of digitaal?
Hoewel de papieren kranten in de toekomst alleen nog in musea te lezen zullen zijn, gaan de uitgeverijen zeker met hun tijd mee. Hoewel veel journalisten en redacteuren van de oude stempel niet blij zijn met internet, hebben de meeste kranten uitgebreide websites waar het nieuws als surfbare links wordt aangeboden, wat natuurlijk veel overzichtelijker is. Toch blijken nog voldoende mensen te hechten aan de oude vorm waarin het nieuws wordt gegoten. Nagenoeg alle sites van dagbladen bieden een digitale versie van de papieren krant aan, zodat je op je hypermoderne platte scherm toch de krant nog te zien krijgt in dezelfde opmaak als vele generaties voor jou. NRC Handelsblad heeft zelfs een speciale reader ontwikkeld voor haar ePaper. Hiermee kun je deze digitale versie niet alleen online lezen, maar ook als vanouds in de trein en op het terras. Daarnaast maken de kranten vaak gebruik van de interactiviteit van het net en nodigen de lezers uit tot het spuien van meningen, bloggen en foto’s insturen. De ouderwetse rubriek lezersbrief, die uiteraard beperkt was qua ruimte, verbleekt hierbij. Veel kranten bieden gecombineerde abonnementen aan, waarbij je bijvoorbeeld op zaterdag een gezellig pak papier op je ontbijttafel hebt liggen, en de rest van de week toegang hebt tot de digitale krant op internet. Om de abonnees aan zich te binden hebben nagenoeg alle kranten een webwinkel met aanbiedingen van boeken, muziek, films, wijn, producten, cursussen en reizen, afgestemd op hun eigen doelgroep. Tot slot zien de uitgeverijen zich door de teruggelopen verkoopcijfers genoodzaakt om voordelige proefabonnementen aan te bieden. Als je het handig aanpakt, kun je via dagbladsite.nl voor weinig geld goed geïnformeerd blijven.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here